{"id":889,"date":"2020-12-18T19:41:01","date_gmt":"2020-12-18T19:41:01","guid":{"rendered":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/?p=889"},"modified":"2021-08-19T10:23:24","modified_gmt":"2021-08-19T10:23:24","slug":"blert-morina","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/blert-morina\/","title":{"rendered":"Blert Morina"},"content":{"rendered":"

[vc_row][vc_column][vc_column_text]<\/p>\n\n

[\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Bjeshka Guri (intervistuesja)<\/p>\n

Blert Morina (I intervistuar)<\/p>\n

Akronimet: BG=Bjeshka Guri, BM= Blert Morina<\/p>\n

BG: A po m\u00eb tregon qysh e mban n\u00eb mend periudh\u00ebn para se me filluar lufta, a ke ndonj\u00eb kujtim specifik?<\/p>\n

BM: Aa, kam kujtime t\u00eb pjesshme, mir\u00ebpo nuk e kam nj\u00eb ngjarje t\u00eb zhvilluara, aa \u00e7ka po di prej koh\u00ebs kur na ia nisim me majt\u00eb n\u00eb mend si f\u00ebmij\u00eb, a jan\u00eb kujtime t\u00eb mira t\u00eb pjesshme m\u00eb shk\u00ebputje, e q\u00eb kjo nuk e di pse ka ndodh, nuk e di pse s\u2019m\u00eb kujtohet qysh ka qen\u00eb f\u00ebmij\u00ebria ime, apo \u00e7ka po di prej koh\u00ebs kur ia kam filluar me shkuar n\u00eb klas\u00eb t\u00eb par\u00eb, qysh \u00ebsht\u00eb zhvilluar pasandej, k\u00ebto jan\u00eb krejt pjes\u00eb-pjes\u00eb var\u00ebsisht prej ngjarjeve ndoshta ma t\u00eb r\u00ebnd\u00ebsishme q\u00eb kan\u00eb ndodh, e n\u00eb qat\u00eb far forme e mbaj n\u00eb mend.<\/p>\n

BG: Sa vjet i ke pasur gjat\u00eb luft\u00ebs?<\/p>\n

BM: Aa, gjat\u00eb luft\u00ebs i kam pas 9 vjet.\u00a0 Dmth. n\u00eb koh\u00ebn deri kur ka nis\u00eb me dal ma shum\u00eb n\u00eb pah lufta, n\u00eb koh\u00ebn ndoshta \u00a0kur na \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb me u larguar prej Kosov\u00ebs, aa n\u00eb qat\u00eb periudh\u00eb un\u00eb i kam pasur 9 vjet.<\/p>\n

BG: Aha. E a t\u00eb kujtohet qysh ia kan\u00eb nis\u00eb me p\u00ebrmend luft\u00ebn, qysh e ke kuptuar luft\u00ebn?<\/p>\n

BM: Realisht na nuk kena fol shum\u00eb p\u00ebr luft\u00ebn, e para p\u00ebr arsye q\u00eb muhabetet jan\u00eb zhvilluar t\u00eb ndame ne kuptimin q\u00eb burrat kan\u00eb qen\u00eb n\u00ebp\u00ebr oda, grat\u00eb kan\u00eb qen\u00eb t\u00eb ndame prej burrave, e k\u00ebto jan\u00eb konsideruar n\u00eb at\u00eb koh\u00eb tema t\u00eb burrave, e q\u00eb jo shum\u00eb prej neve n\u00eb at mosh\u00eb e kem kalu koh\u00ebn me burra n\u00eb oda, k\u00ebshtu q\u00eb kem qen\u00eb shum\u00eb t\u00eb shk\u00ebputur prej diskursit q\u00eb \u00ebsht\u00eb bo mbi luft\u00ebn edhe \u00e7ka \u00ebsht\u00eb t\u2019u ndodh p\u00ebrreth, por mbi luft\u00ebn dhe seriozitetin e saj p\u00ebr mu q\u00eb m\u00eb kujtohet ka qen\u00eb kur ka ndodh masakra n\u00eb Rogov\u00eb n\u00eb fshatin n\u00eb t\u00eb cilin un\u00eb jam lind, aa ka qen\u00eb diku ora 05:00 e m\u00ebngjesit \u00a006:00, aaa, edhe ka pas\u00eb ndodh masakra, na jena kon\u00eb n\u00eb gjum\u00eb, ka hy babi edhe ashtu ka thon\u00eb i kan\u00eb mbyt\u00eb se n\u00eb at\u00eb masakr\u00ebn i kan\u00eb mbyt\u00eb kat\u00ebr kush\u00ebrinj ton\u00eb, edhe qajo po m\u00eb doket o kon\u00eb pjesa kur m\u2019ka bo me reflektuar q\u00eb okay p\u00ebrnime situata nuk \u00ebsht\u00eb e mir\u00eb.<\/p>\n

BG: Edhe \u00e7ka ka ndodh mas atij lajmi, \u00e7ka keni nd\u00ebrmarr si familje?<\/p>\n

BM: Mendoj q\u00eb prej atij momenti masnej nime ka fillu me ndryshu komplet rutina e jon\u00eb, m\u00ebnyra e t\u00eb jetumit, m\u00ebnyra e veprumit\u00a0 ose e t\u00eb dalmes etj.sepse situata\u00a0\u00a0 pat nis\u00eb me u p\u00ebrkeq\u00ebsu shum\u00eb ma shum\u00eb p\u00ebr faktin q\u00eb tashm\u00eb ishim n\u00ebn v\u00ebzhgim si fshat, sepse personat t\u00eb cil\u00ebt jan\u00eb vra jan\u00eb nxon\u00eb, kan\u00eb qen\u00eb pjes\u00ebtar t\u00eb Ushtris\u00eb \u00c7lirimtare t\u00eb Kosov\u00ebs, se kan\u00eb qene t\u2019u bajt\u00eb armatim p\u00ebr me e furnizu Ushtrin\u00eb e Kosov\u00ebs. Kjo na pat bo pastaj target, e si target neve na \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb me e ndryshu komplet stilin e jet\u00ebs. E di q\u00eb masnej kemi qen\u00eb p\u00ebr disa muaj rresht t\u00eb zhvendosun prej sht\u00ebpis\u00eb, dmth. krej mahalla ashtu jena kon\u00eb t\u00eb zhvendosun me nj\u00eb podrum t\u00eb nj\u00eb sht\u00ebpije t\u00eb axhit t\u00eb babit, p\u00ebr arsye se n\u00eb at\u00eb koh\u00eb u konsiderojshin podrumet pak ma t\u00eb sigurta. Aaa, ka qen\u00eb periudh\u00eb shum\u00eb interesante, sepse n\u00ebse shkojm\u00eb tash n\u00eb at sht\u00ebpi edhe mendojm\u00eb qysh \u00ebsht\u00eb e mundshme q\u00eb i ka nxon\u00eb ton ata persona q\u00eb tash dhjet\u00eb persona q\u00eb shkojn\u00eb n\u00eb at kat doket q\u00eb \u00ebsht\u00eb nj\u00ebfar lloj ngulfatje, e l\u00ebre ma n\u00eb at\u00eb koh\u00eb kemi qen\u00eb shum\u00eb f\u00ebmij\u00eb, po foli p\u00ebr shuma gra, po foli p\u00ebr shum\u00eb burra q\u00eb kan\u00eb nejt\u00eb n\u00eb t\u00eb nj\u00ebjt\u00ebn hap\u00ebsin\u00eb. \u00a0Kemi flejt\u00eb t\u00eb veshun, dmth. na nuk kem mujt\u00eb me u zhvesh edhe flejt\u00eb e me i vesh pixhamat, kem flejt\u00eb me k\u00ebpuca, sepse kishte raste kur vijshin e thojshin okay jan\u00eb t\u2019u na nxon edhe dilshim masnej masdite nat\u00ebn n\u00eb mal. K\u00ebshtu q\u00eb gjithmon\u00eb \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb me qen\u00eb n\u00eb gjendje gatishm\u00ebrie, p\u00ebrve\u00e7 sajna Rogova \u00ebsht\u00eb e pozicionume shum\u00eb af\u00ebr fshatrave q\u00eb kan\u00eb ndodh krimet m\u00eb t\u00eb m\u00ebdhaja gjat\u00eb luft\u00ebs, si Krusha, masnej, aa F\u00ebrtesa e njohur n\u00eb at\u00eb koh\u00eb si Bellacrka, k\u00ebshtu q\u00eb kemi qen\u00eb nj\u00eb nj\u00eb pozicion, plus fshati Rogov\u00eb \u00ebsht\u00eb shum\u00eb af\u00ebr maleve edhe pamja \u00ebsht\u00eb shum\u00eb e qart\u00eb prej maleve, k\u00ebshtu q\u00eb kemi qen\u00eb target e p\u00ebr k\u00ebt\u00eb arsye na \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb t\u00eb jemi bajagi shum\u00eb t\u00eb kujdessh\u00ebm. M\u00eb kujtohet gjat\u00eb atyre muajve q\u00eb na \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb konstant me u zhvendos\u00eb, kishte raste q\u00eb u zhvendosshim n\u00eb mal, po, aaa por konsiderojshim q\u00eb dmth. edhe mali \u00ebsht\u00eb me polic\u00eb Serb, at\u00ebher\u00eb nj\u00ebri prej rasteve q\u00eb m\u00eb kujtohet kur kena hyp ashtu, ve\u00e7 kena hyp n\u00eb kamion, n\u00eb kamion i kena pas\u00eb plot rroba, e rrobat u pat\u00ebm kujdes me i shti n\u00ebp\u00ebr thas\u00eb t\u00eb najllonit n\u00eb m\u00ebnyr\u00eb q\u00eb kur t\u00eb bjen shi mos me dep\u00ebrtu, edhe ve\u00e7 pat\u00ebm hyp mbi ato. Kishe raste gjat\u00eb luft\u00ebs t\u2019u ik\u00eb bijshim si f\u00ebmij\u00eb prej kamionit, ve\u00e7 na gjuajshin n\u00eb kamion, nuk ke pas\u00eb koh\u00eb me mendu a mos je l\u00ebndu ose me u marr me ty, ajo u kon\u00eb ve\u00e7 sa p\u00ebr mbijetes\u00eb. Ee ai rast m\u00eb kujtohet p\u00ebr faktin q\u00eb n\u00eb sht\u00ebpin\u00eb ku kemi qen\u00eb t\u00eb vendosun n\u00eb nj\u00eb fshat af\u00ebr fshatit tim n\u00eb Muad\u00ebr t\u00eb nes\u00ebrmen n\u00eb m\u00ebngjes po e nj\u00ebjta sht\u00ebpi u pat, pat\u00ebn gjuajt\u00eb granata dhe na jena kon\u00eb mrenda, edhe n\u00ebse m\u00eb vet dikush qysh kena ik\u00eb, p\u00ebr mua \u00ebsht\u00eb pjes\u00eb deri n\u00eb momentin kur \u00ebsht\u00eb gjuajt\u00eb granata e par\u00eb\u00a0 edhe e kam pa njonin prej personave ku iu ka k\u00ebput\u00eb dora, deri n\u00eb at\u00eb moment e kam shum\u00eb t\u00eb qart\u00eb \u00e7ka ka ndodh, po prej atij momenti masnej kurgjo nuk m\u00eb kujtohet. \u00a0Eee k\u00ebshtu, dmth.lufta m\u00eb kujtohet k\u00ebshtu pjes\u00ebrisht, var\u00ebsisht prej ngjarjeve t\u00eb m\u00ebdhaja q\u00eb kan\u00eb ndodh, sepse, definitivisht q\u00eb p\u00ebr nj\u00eb 9 vje\u00e7ar ka qen\u00eb traum\u00eb e madhe me e pa edhe me nd\u00ebgju konstant, sepse n\u00ebse deri n\u00eb at\u00eb periudh\u00eb nuk kemi fol p\u00ebr luft\u00ebn gjat\u00eb atyre mujve p\u00ebr shkak q\u00eb jena kon\u00eb krejt t\u00eb vendosun n\u00eb nj\u00eb vend \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb me fol p\u00ebr luft\u00ebn, kem ndi konstant \u00e7ka \u00ebsht\u00eb t\u2019u ndodh, sa persona jan\u00eb vra, cilat masakra jan\u00eb t\u2019u ndodh, e mendoj q\u00eb kjo \u00ebsht\u00eb bo ndoshta edhe p\u00ebr faktin q\u00eb neve si f\u00ebmij\u00eb me na p\u00ebrgatit\u00eb q\u00eb \u00e7fardo q\u00eb t\u00eb ndodh\u00eb ju duheni me vazhdu, duheni me gjet\u00eb m\u00ebnyrat me ik\u00eb, e tjera, e tjera. K\u00ebshtu q\u00eb, prej atij momentit kur ka ndodh masakra n\u00eb fshat nuk na \u00ebsht\u00eb fsheh informacioni. K\u00ebshtu q\u00eb, jam trajtu ndoshta jo si \u00ebmij\u00eb mo, jan\u00eb bo muhabetet pa<\/em> filters<\/em> q\u00eb me mujt\u00eb me na kon\u00eb me na e p\u00ebr\u00e7u informacionin pak m\u00eb but\u00eb p\u00ebr shkak t\u00eb mosh\u00ebs, q\u00eb s\u2019ka ndodh nj\u00eb gja e till\u00eb. Informacioni \u00ebsht\u00eb marr si prej nj\u00eb f\u00ebmije si prej nj\u00eb t\u00eb madhi komplet qysh ka qen\u00eb. \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0<\/em><\/p>\n

BG: \u00a0Aaa… qysh a…po t\u00eb kujtohet atmosfera q\u00eb mbizot\u00ebrojke n\u00eb ato momente kur jeni mshef, ose \u00e7far\u00eb biseda jan\u00eb zhvillu?<\/p>\n

BM: Ee, \u00ebsht\u00eb, tash n\u00eb koh\u00ebn sa jena kon\u00eb n\u00eb sht\u00ebpi, n\u00eb koh\u00ebn kur jena kon\u00eb t\u00eb strehum n\u00eb podrum jena kon\u00eb shum\u00eb m\u00eb t\u00eb lirsh\u00ebm me bo muhabet, mir\u00ebpo nuk o kon\u00eb e nj\u00ebjta sikur kur kena dal n\u00eb mal, nuk e kena dit\u00eb a mundemi me u pa, nuk kena pas\u00eb drejt\u00eb me shfryt\u00ebzu ose me e dhez ndoj drit\u00eb se kemi mujt\u00eb me u identifiku leht\u00eb ku jemi t\u00eb vendosun, nuk kemi mujt\u00eb me fol, se nata, mali, zoni, echo, etj.etj.k\u00ebshtu q\u00eb kan\u00eb qen\u00eb asi ecje t\u00eb qeta, zakonisht t\u2019u i ndihmu se na si mahall\u00eb jena kon\u00eb shum\u00eb e madhe kemi pas\u00eb edhe mosh\u00ebs t\u00eb shtyjme t\u2019u i ndihmu, secili t\u2019u u marr, t\u2019u u kujdes p\u00ebr gjyshin e gjyshen q\u00eb me iu asistu me ec\u00eb se ka qen\u00eb edhe ecje bajagi e gjat\u00eb, dmth. nuk jena t\u2019u fol p\u00ebr ecje t\u00eb shkurta, po jan\u00eb kon\u00eb ecje bajagi t\u00eb gjata derisa shkojshim n\u00eb male (n\u00eb vijim t\u00eb min. 8:06 teksti jo i qart\u00eb)… <\/em><\/strong>me drunj t\u00eb m\u00ebdhenj n\u00eb m\u00ebnyr\u00eb q\u00eb mos me u identifiku, ose me mbajt\u00eb buk\u00ebn m\u00eb kujtohet gjat\u00eb dit\u00ebs se nata nuk e dijshim kur, sa \u00ebsht\u00eb e sigurt\u00eb edhe a kena me mujt\u00eb me flejt\u00eb. Gjthmon\u00eb u krijojke kjo praktika dit\u00ebn n\u00eb sht\u00ebpi nat\u00ebn n\u00eb mal, ishte atmosfera \u00a0ku u gatuajke buka me iden\u00eb q\u00eb s\u2019ke me u kthy ma kurr\u00eb. Tash paramendo sa buk\u00eb, p\u00ebr dikun 100 veta sa jena kon\u00eb ose 200, po e di q\u00eb jena kon\u00eb tep\u00ebr shum\u00eb, \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb me u gatu edhe me u nis\u00eb me iden\u00eb q\u00eb ndoshta nuk kthehemi ma. Dmth. jam t\u2019u fol p\u00ebr, p\u00ebr ushqime p\u00ebr masa bajagi t\u00eb m\u00ebdhaja, ee sigurisht q\u00eb n\u00eb mal o kon\u00eb komplet ndryshe, o kon\u00eb (n\u00eb vijim t\u00eb min. 8:47 teksti jo i qart\u00eb)<\/em><\/strong>… nuk ke pas\u00eb ku me flejt\u00eb, je ul\u00eb n\u00eb tok\u00eb s\u2019ka mendu k\u00ebrkush, as i s\u2019ke mendu si f\u00ebmij\u00eb mos po lagna ose mos po ftofna, ose \u00e7ka po di, o kon\u00eb ve\u00e7 sa me mbijetu, me zdrit\u00eb m\u00ebngjesi edhe masnej me iden\u00eb edhe me shpres\u00ebn q\u00eb okay \u00ebsht\u00eb qet\u00eb situata n\u00eb fshat dhe me mujt\u00eb me u kthy.<\/p>\n

BG: ee, apo t\u2019kujtohet ashtu sa ka zgjat\u00eb p\u00ebraf\u00ebrsisht qajo, ee qai tranzicioni mal -sht\u00ebpi edhe krejt kaosi q\u00eb e ka pru lufta?<\/p>\n

BM: N\u00eb janar, une me datat jam pak i tmerrsh\u00ebm, n\u00eb janar pat ndodh masakra, diku kah fundi i marsit n\u00ebse nuk gaboj ka ndodh largimi prej sht\u00ebpive. K\u00ebshtu q\u00eb, prej masakr\u00ebs deri n\u00eb koh\u00ebn kur jemi largu prej sht\u00ebpive ka qen\u00eb kjo far rutina, sepse, e tash p\u00ebr shkak t\u00eb pozicionit t\u00eb fshatit edhe n\u00ebse nuk ishte t\u2019u ndodh ndonj\u00eb aktivitet n\u00eb fshatin ton\u00eb, por ishte t\u2019u ndodh n\u00eb fshatrat p\u00ebrreth, at\u00ebher\u00eb automatikisht na afektojke edhe neve edhe na bojke me u largu sepse p\u00ebr neve, p\u00ebr v\u00ebzhguesit n\u00eb at\u00eb koh\u00eb, sigurisht q\u00eb o kon\u00eb disa persona t\u00eb dedikum me nd\u00ebrrime q\u00eb me v\u00ebzhgu q\u00eb me lajm\u00ebru mos me na nxon\u00eb mrena, p\u00ebr neve sfida ma e madhe ka qen\u00eb mrena mos me na nxon\u00eb p\u00ebr shkak q\u00eb kishte shum\u00eb ngjarje q\u00eb nd\u00ebgjojshim, aa mbi gjanat q\u00eb i bojshin ushtria Serbe. E kishte raste kur ndoshta ishin t\u2019u u largu njer\u00ebzit prej fshatrave t\u00eb tyre por na nuk mujshim me i identifiku dhe mendojshim q\u00eb \u00ebsht\u00eb ushtria. Ka pas\u00eb raste kur ndoshta nuk ka qen\u00eb nevoja me u largu, por p\u00ebr shkak t\u00eb mos identifikimit t\u00eb qart\u00eb se kush \u00ebsht\u00eb t\u2019u dal prej fshatrave na bojke automatikisht me vepru, e q\u00eb sa her\u00eb q\u00eb \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb me u largu prej sht\u00ebpis\u00eb ka qen\u00eb nj\u00eb kaos (n\u00eb vijim t\u00eb min 10:42 teksti jo i qart\u00eb)…,<\/em><\/strong> asnj\u00ebher\u00eb nuk o kon\u00eb pytja apo nisemi, por u kon\u00eb na nxon\u00ebn dilni, edhe masnej shkelshe mbi njer\u00ebz, shkelshe ve\u00e7 me u largu prej shpis\u00eb, qashtu na than\u00eb, si t\u00eb thuhet kjo fjal\u00eb ju nuk e kqyrni por ve\u00e7 dilni-duheni e dal sa m\u00eb shpejt prej shpis\u00eb. Ka pas\u00eb raste kur kena harru f\u00ebmij\u00eb n\u00eb gjum\u00eb. M\u00eb kujtohet njoni prej rasteve n\u00eb gjys\u00eb t\u00eb rrug\u00ebs ka b\u00ebrtit\u00eb, ka thon\u00eb nuk e kam djalin me veti, djali dikun 5 vjet, e kjo tregon q\u00eb sa her\u00eb qe jena largu u kon\u00eb gjendja, \u00ebsht\u00eb konsideru gjendje e jasht\u00ebzakonshme n\u00eb kuptimin q\u00eb s\u2019ke pas\u00eb koh\u00eb me mendu ose me mendu, ose me i rishiku ndoshta nuk \u00ebsht\u00eb ushtria Serbe. P\u00ebr ne o kon\u00eb pak m\u00eb ndryshe se na kemi mendu q\u00eb me nd\u00ebrhyrjen e NATO-s realisht po fillon q\u00ebkjo e mira, po qe n\u00eb rastin ton\u00eb qat\u00ebhere na \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb me u largu komplet prej Kosov\u00ebs, e q\u00eb ka qen\u00eb proces pak i v\u00ebshtir\u00eb n\u00eb k\u00ebt\u00eb rast p\u00ebr mua sepse kur jemi largu m\u00eb s\u00eb pari nuk kemi pas\u00eb afat p\u00ebr me u pajtu me at fakt, ka ndodh p\u00ebr dy or\u00eb ultimatumi prej xhamis\u00eb t\u00eb fshatit \u00a0\u00e7do kush q\u00eb nuk i bashkangjitet kolon\u00ebs brenda 2 or\u00ebve aaa ka me u pushkatu, edhe na ve\u00e7 jena nis\u00eb ashtu jena bashkangjit\u00eb n\u00eb kolon\u00eb. E qathere na u kan\u00eb zbeh shpresat t\u00eb cilat edhe pse kur nd\u00ebrhyni NATO po doket q\u00eb Kosova p\u00ebrnime ka me e fitu at t\u00eb drejt\u00ebn, pavar\u00ebsin\u00eb,etj.etj, krejt k\u00ebto ideale q\u00eb ne at\u00eb koh\u00eb i kena pas\u00eb secili prej neve. Ee ka qen\u00eb, masnej shum\u00eb sfida tjera para se me marr lajme q\u00eb Kosova po lirohet.<\/p>\n

BG: Qysh ka qen\u00eb eksperienca? (n\u00eb t\u00eb nj\u00ebjt\u00ebn koh\u00eb d\u00ebgjohen fjal\u00ebt e paqarta t\u00eb personit t\u00eb intervistuar, BM<\/em><\/strong>)<\/p>\n

BM: \u00a0Po definitivisht mendoj q\u00eb \u00ebsht\u00eb shum\u00eb e r\u00ebnd\u00ebsishme me e diskutu edhe k\u00ebt\u00eb rrug\u00ebtimin ton\u00eb prej fshatit deri te nj\u00eb vend n\u00eb Shqip\u00ebri. Na jena kon\u00eb t\u00eb ndam p\u00ebr arsye se kemi qen\u00eb familje e madhe. Un\u00eb kam qen\u00eb n\u00eb kamion me axh\u00ebn, e kamionin ve\u00e7 pak e kemi modifiku me do carada sa mos me pik\u00eb shiu, kem qen\u00eb diku ndoshta 40 veta prapa n\u00eb kolic\u00eb t\u00eb kamionit q\u00eb i bjen q\u00eb na kena shku p\u00ebr Shqip\u00ebri kah rruga e vjet\u00ebr, rrug\u00eb q\u00eb ka zgjat\u00eb mbi 12 or\u00eb, rug\u00eb e tmerrshme. \u00a012 or\u00eb p\u00ebr shkak q\u00eb jena kon\u00eb tep\u00ebr shum\u00eb veta \u00a0e na nuk kena pas\u00eb mund\u00ebsi as me i shtrij komt\u00eb koh\u00eb pas kohe, secili prej neve ka qen\u00eb n\u00eb pozicion ul\u00eb edhe t\u2019u prit\u00eb \u00e7ka po ndodh. \u00a0Aa jena bashkangjit\u00eb n\u00eb kolon\u00eb, e di q\u00eb s\u2019kam me e harru at\u00eb pamje kurr\u00eb p\u00ebr me dal te rruga kryesore \u00a0prej sht\u00ebpis\u00eb ton\u00eb \u00ebsht\u00eb bajagi shkurt\u00eb, e derisa kena dal te rruga kryesore q\u00eb i bjen 3 minuta me vetur\u00eb e maj n\u00eb mend kur \u00ebsht\u00eb mbush komplet oborri jon\u00eb me ushtar\u00eb Serb, \u00ebsht\u00eb, krejt kjo ka ndodh brenda 3 minutave, dmth. ultimatumi nuk ka pas\u00eb aty ushtar Serb edhe ve\u00e7 kan\u00eb zbrt\u00eb prej malit p\u00ebr 3 minuta u kon\u00eb, komplet u mbush oborri sa q\u00eb gjyshit i ka pas\u00eb mb\u00ebte \u00a0si pik\u00eb, breng\u00eb q\u00eb nuk ka mujt\u00eb me i liru kafsh\u00ebt prej zinxhirit as lop\u00ebt, as qenin, as k\u00ebrkonin, qaq q\u00eb sa nuk kena pas\u00eb mo afat edhe kan\u00eb met\u00eb qashtu t\u00eb lidhun, s\u2019dijshim a kan\u00eb me u kall\u00eb shpijat, a kan\u00eb me u kall ato t\u00eb gjall\u00eb, edhe e di q\u00eb n\u00eb Shqip\u00ebri sa kena ndejt\u00eb nja 3 muaj konstant m\u2019a ka p\u00ebrmend k\u00ebt\u00eb send. \u00a0Jena bashkangjit n\u00eb kolon\u00eb, kolona ka qen\u00eb bajagi e gjat\u00eb dhe n\u00eb momentin e par\u00eb q\u00eb jena bashkangjit, na jemi bashkangjit me iden\u00eb q\u00eb nuk kemi me u kthy mo n\u00eb Kosove kurr\u00eb. K\u00ebshtu q\u00eb kemi tentu q\u00eb secili me marr sa m\u00eb shum\u00eb sende, m\u2019i marr n\u00ebse kemi pas\u00eb kerre e traktora, etj. etj.\u00a0 e q\u00eb kjo pat bo me qen\u00eb kolona shum\u00eb m\u00eb e gjat\u00eb sesa normalisht kish me qen\u00eb, n\u00ebse secili prej neve e kish marr ve\u00e7 nj\u00eb send.\u00a0 Rruga ka qen\u00eb e tmerrshme, ka qen\u00eb shum\u00eb e kadalshme p\u00ebr shkak t\u00eb kolon\u00ebs, e di q\u00eb grat\u00eb kordinoheshin n\u00ebse na ndalin k\u00ebtu qysh me ia bo me dukat, tyrlifar storje q\u00eb kan\u00eb ndi a po i k\u00ebpusin vesh\u00ebt, po bojn\u00eb k\u00ebshtu, po bojn\u00eb k\u00ebshtu, po i ndalin prej kamionit djemt\u00eb, sa q\u00eb n\u00eb mes t\u00eb rrug\u00ebs kena marr qashtu kamioni n\u00eb l\u00ebvizje i kena hjek teshat i kena qit disa far sungjera q\u00eb i kena pas\u00eb, i kena shtij djemt\u00eb mbas andej e i kena qit teshat p\u00ebrmbi e na jena bo q\u00eb prej gjys\u00ebs t\u00eb kamionit ka ve\u00e7 tesha edhe s\u2019ka persona. K\u00ebshtu q\u00eb, djemt\u00eb dmth. prej mosh\u00ebs 15-18 vjet i kena strehu n\u00eb qat form\u00eb. Ata jan\u00eb obligu me ndejt\u00eb tep\u00ebr ngusht\u00eb me krejt teshat p\u00ebrmbi ta gjat\u00eb gjith\u00eb rrug\u00ebs p\u00ebr shkak t\u00eb storjeve t\u00eb ndryshme q\u00eb ndegjojshim. Kem vazhdu deri n\u00eb kufi, e mira ka qen\u00eb q\u00eb n\u00eb p\u00ebrgjith\u00ebsi nuk kemi pas\u00eb ndalesa, t\u00eb pakt\u00ebn mu nuk m\u00eb kujtohet. Aa kur kemi mb\u00ebrrij n\u00eb kufi kemi pas\u00eb bajagi shum\u00eb telashe, se, aa kishte persona q\u00eb\u00a0 thojshin qata persona q\u00eb jan\u00eb mbi 18 vjet me u ndal k\u00ebtu edhe me iu bashkangjit Ushtris\u00eb \u00c7lirimtare t\u00eb Kosov\u00ebs. Aa, po edhe pse kena pas\u00eb djem mbi 18 vjet se k\u00ebrkah s\u2019iu referojshin djem\u00ebve ishte e pamundshme me u pajtu me faktin, sepse ata nuk ishin t\u00eb pregatitun dhe asnjoni prej tyre kurr\u00eb n\u00eb jet\u00eb t\u00eb vet s\u2019ka pas\u00eb arm\u00eb n\u00eb dor\u00eb, edhe me e qit direkt ishte shume e papranueshme. Po, t\u00eb them t\u00eb drejt\u00ebn vazhdum me i majt\u00eb ashtu t\u00eb fshehum n\u00eb kamion n\u00eb m\u00ebnyr\u00eb q\u00eb me i ik\u00eb krejt k\u00ebsajna, a, jena nal n\u00eb Kuk\u00ebs \u00a0nj\u00eb nat\u00eb e na kan\u00eb shtij n\u00eb nj\u00eb hap\u00ebsir\u00eb t\u00eb madhe t\u00eb basketbollit, ashtu sall\u00eb e sportit e mbyllur. Nuk e di ku kena flejt\u00eb se e di q\u00eb o kon\u00eb veq tok\u00eb, kena flejt\u00eb at\u00eb nat\u00eb aty-diku ndoshta nj\u00eb mij\u00eb veta jena kon\u00eb prej krejt vendeve. Aa t\u00eb nesermen m\u00ebngjes e mbaj n\u00eb mend q\u00eb kam lyp buk\u00eb, na e kan\u00eb pru do buk\u00eb po ka qen\u00eb asi buke q\u00eb p\u00ebr neve t\u00eb Kosov\u00ebs p\u00ebr shkak q\u00eb jemi mbas luft\u00ebs nuk kemi, nuk kemi ble buk\u00eb e kena gatu n\u00eb sht\u00ebpi edhe gjithmon\u00eb e kena pas\u00eb taze, t\u00eb nxeht\u00eb. Ka qen\u00eb asi buke e fort\u00eb q\u00eb nuk kishte shansa me e nda buk\u00ebn n\u00eb dy pjes\u00eb, ka qen\u00eb tep\u00ebr e fort\u00eb. Nuk kem mujt\u00eb me hang\u00ebr se s\u2019kem pas\u00eb me \u00e7ka me hang\u00ebr se ka qen\u00eb shum\u00eb e fort\u00eb. (n\u00eb fillim t\u00eb min. 17:13 teksti jo i qart\u00eb) <\/em><\/strong>vendos\u00ebn q\u00eb me na nda, dmth. me lon\u00eb nj\u00eb person me vozit\u00eb po tjer\u00eb familjar\u00eb me vendos\u00eb n\u00ebp\u00ebr autobusa q\u00eb me na nda n\u00ebp\u00ebr pika t\u00eb ndryshme q\u00eb Shqip\u00ebria i kishte delegu p\u00ebr \u00a0refugjat\u00eb. \u00a0Aa, nuk e mbaj n\u00eb mend qysh ka ndodh me u nda prej prind\u00ebve, nuk e di a jena kon\u00eb t\u2019u u ngut\u00eb me nxon\u00eb vende n\u00ebp\u00ebr autobusa q\u00eb mos me mbet\u00eb edhe nj\u00eb nat\u00eb aty se ke tep\u00ebr ftoht\u00eb edhe jena nda, dmth. prind\u00ebt, v\u00ebllaun,nana kan\u00eb shku dikah tjet\u00ebr edhe motra ka qen\u00eb diku ndoshta 9 muajsh. Un\u00eb edhe motra e dyt\u00eb kena hyp n\u00eb autobus tjet\u00ebr. Aa na kan\u00eb d\u00ebrgu n\u00eb Berat, jem kon\u00eb t\u00eb vendosun n\u00eb kazerm\u00eb t\u00eb ushtris\u00eb, kazerm\u00eb e braktisur, kazerm\u00eb e cila s\u2019ka pas\u00eb as dyer as kurgjo. Na i pat\u00ebn pru fal\u00eb do batanije te zeza me i improvizu si dyer p\u00ebr shkak q\u00eb nat\u00ebn nj\u00ebfar, ishte, nuk ka qen\u00eb koh\u00eb e nxeht\u00eb, po folim p\u00ebr nj\u00eb periudh\u00eb q\u00eb edhe klima ka qen\u00eb shum\u00eb e p\u00ebrshtatshme q\u00eb me flejt\u00eb pa dyer e dritare.<\/p>\n

Aa nj\u00eb jav\u00eb dit\u00eb, p\u00ebr t\u00eb qen\u00eb i sinqert\u00eb nuk e mbaj n\u00eb mend qysh kemi jetu, n\u00eb kuptimin se qysh jemi ushqy, qysh ka shku kjo pun\u00eb edhe pse a pas\u00eb ndihma af\u00ebr. Ofrojshin ndihma por u duhke kryefamiljari, ishte frika edhe n\u00eb mes neve \u00a0(n\u00eb vijim t\u00eb min. 18:39 teksti jo i qart\u00eb)<\/em><\/strong>…kishte familje, kishte raste edhe familje q\u00eb d\u00ebrgojshin ndoshta edhe f\u00ebmij\u00eb t\u00eb tjer\u00eb q\u00eb me marr 2-3 her\u00eb ushqim \u00a0prej frik\u00ebs q\u00eb ndoshta nes\u00ebr s\u2019kena me pas\u00eb, k\u00ebshtu q\u00eb nuk m\u00eb kujtohet sakt\u00eb qysh kena mbijetu gjat\u00eb asaj 1 jave. E mbaj n\u00eb mend ka qen\u00eb diku pas mesnate, a pas nj\u00eb jave kur na kan\u00eb gjet\u00eb na kan\u00eb idetifiku ku jemi ka ardh axha me na marr, aa p\u00ebr mu ka qen\u00eb e frikshme se sa her\u00eb fryjke fryma ngapak m\u2019u dukke q\u00eb kan\u00eb hy njer\u00ebz, kishin hy njer\u00ebz p\u00ebr shkak se l\u00ebviste batanija e q\u00eb ma bojke shum\u00eb t\u00eb v\u00ebshtir\u00eb p\u00ebr me flejt\u00eb se e ndijsha edhe nj\u00eb far obligmi ndaj motr\u00ebs q\u00eb e kisha me veti. Por, at\u00eb nat\u00eb m\u00eb kishte pas\u00eb nxon\u00eb gjumi edhe kur ka hy axha, o kon\u00eb, nuk kam mujt\u00eb me p\u00ebrshkru se nuk kishin shum\u00eb informacion, s\u2019kishim telefona, s\u2019kishim ku me shku, s\u2019dijshim \u00e7far\u00eb distance jena, kah \u00ebsht\u00eb Shqip\u00ebria, edhe pse gjat\u00eb asaj jave kisht\u00eb f\u00ebmij\u00eb q\u00eb vishin me lujt\u00eb por ishte edhe barrier\u00eb gjuha, tash e kuptojm\u00eb dhe s\u2019kem telashe me fol me Shqiptar\u00ebt e Shqip\u00ebris\u00eb, por n\u00eb at\u00eb koh\u00eb ka qen\u00eb bajagi sfiduese me fol. Masnej ishte ndjenja q\u00eb edhe aty ishim n\u00eb luft\u00eb p\u00ebr shkak q\u00eb n\u00eb oborr ka qen\u00eb kazerm\u00eb e ka pas\u00eb mbetje t\u00eb arm\u00ebve n\u00eb krejt oborrin, ishte problem. Nd\u00ebgjojshim storie q\u00eb k\u00ebtu del dikush n\u00eb mbramje p\u00ebr qefi prej ballkonit gjuan me arm\u00eb e plot njer\u00ebz. Ishte nj\u00ebfar kaosi, k\u00ebto q\u00eb i kemi ndi sado q\u00eb\u00a0 kan\u00eb mujt\u00eb mos me qen\u00eb t\u00eb v\u00ebrteta na bojke me vazhdu me p\u00ebrjetu q\u00eb hala jena tep\u00ebr shum\u00eb n\u00eb rrezik qysh jena kon\u00eb n\u00eb Kosov\u00eb. Ndoshta ka qen\u00eb ora 01 ose 02 kur ka ardh\u00eb axha edhe na ka pru nga nj\u00eb \u00e7okollat\u00eb, aa o kon\u00eb amazing<\/em> (p\u00ebrkthimi nga gj. Angleze<\/u><\/em>: mahnit\u00ebse<\/strong>), o kon\u00eb, s\u2019di, diqysh qat\u00ebhere ndoshta kom nis\u00eb me thon\u00eb okay \u00ebsht\u00eb tash, shp\u00ebtuam. Edhe pse se kam pas\u00eb problem\u00a0 (n\u00eb vijim t\u00eb min. 20:43 teksti jo i qart\u00eb) <\/em><\/strong>…po u kon\u00eb najs ndjenja q\u00eb i gjet\u00ebm e na gjet\u00ebn. U kon\u00eb nj\u00ebfar kombi i kuq i vog\u00ebl, edhe pse jena kon\u00eb ngusht\u00eb se masnej i mor\u00ebn edhe disa tjer\u00eb, k\u00ebshtu q\u00eb ishin dakordu kur na i kan\u00eb identifiku familjar\u00ebt \u00a0ne a me shku a me i marr k\u00ebta neve apo ata tjer\u00ebt, etj.etj.po hi\u00e7 se kam pas\u00eb telashe edhe kam flejt\u00eb gjat\u00eb gjth\u00eb rrug\u00ebs. Ashtu n\u00eb momentin e par\u00eb q\u00eb jam hi m\u00eb ka zon\u00eb gjumi derisa kena shku atje. Aa k\u00ebta ishin kon\u00eb t\u00eb vendosun n\u00eb Bulqiz\u00eb me nj\u00eb shkoll\u00eb t\u00eb qytetit t\u00eb Bulqiz\u00ebs e cila nuk ka qen\u00eb ma n\u00eb shfryt\u00ebzim. Mjaft e vjet\u00ebr, por q\u00eb e kan\u00eb adaptu sa me e bo t\u00eb banueshme me sungjera ashtu…m\u00eb kujtohet kur kena hi n\u00eb at\u00eb shkoll\u00eb, sepse n\u00eb at\u00eb shkoll\u00eb ka pas\u00eb nga krejt qytetet e Kosov\u00ebs, Gjakov\u00eb, Malishev\u00eb, gjithkah. Edhe n\u00ebp\u00ebr dhoma s\u2019kan\u00eb qen\u00eb t\u00eb vendosur familjet por kan\u00eb qen\u00eb t\u00eb vendosura lagje. P.sh.na jena kon\u00eb n\u00eb dhom\u00eb n\u00eb lagjen q\u00eb jena kon\u00eb t\u00eb vendoson si Rogov\u00eb, ndoshta 40-50 persona me nj\u00eb dhom\u00eb; dhe m\u00eb kujtohet kur pata hy dhe e pata \u00e7el der\u00ebn edhe nuk e dijsha ku me kqyr nan\u00ebn apo bab\u00ebn se jon\u00eb kon\u00eb krejt t\u00eb shtrijm\u00eb ashtu, se u kon\u00eb koh\u00eb e gjumit por ishin kon\u00eb t\u2019u na prit\u00eb qashtu qut me drita dhez\u00eb. Edhe jan\u00eb kon\u00eb krejt t\u00eb shtrijm\u00eb, edhe na shpesh bojshim hajgare aa t\u00eb renditun si sardenje, krejt n\u00eb vij\u00eb se hap\u00ebsira me flejt\u00eb shlir\u00eb me l\u00ebviz\u00eb o kon\u00eb shum\u00eb e vog\u00ebl se vendi shum\u00eb i ngusht\u00eb. Por u kon\u00eb tep\u00ebr najs. Nuk m\u00eb pengojke, hahaa, nuk u ndjeva keq, a kuku tan k\u00ebta njer\u00ebz, \u00e7ka po di o kon\u00eb amazing, <\/em>e di q\u00eb kena flejt\u00eb. \u00c7udit\u00ebrisht na kur jena nis\u00eb p\u00ebr Shqip\u00ebri nana i ka pas\u00eb flok\u00ebt e gjata, at\u00eb nat\u00eb nuk e kam v\u00ebrejt\u00eb q\u00eb n\u00eb koh\u00ebn kur ishin pas\u00eb vendos\u00eb n\u2019at kamp i kishin pas\u00eb pre krejt grat\u00eb flok\u00ebt shkurt\u00eb. T\u00eb nes\u00ebrmen kam dal me eksploru vendin dhe u \u00e7ojshim n\u00eb m\u00ebngjes shum\u00eb her\u00ebt masnej u dashke q\u00eb krahas grave me i largu edhe masnej me bo vend q\u00eb mujshe me q\u00ebndru gjat\u00eb dit\u00ebs, duhej me i hjek shtrojet \u00e7ka po di, me i qit\u00eb rreth e rreth, me i shtij n\u00ebp\u00ebr qyshe q\u00eb tani gjat\u00eb dit\u00ebs me mujt\u00eb me ndejt\u00eb. Edhe zakonisht u qojshim her\u00ebt, dilshim jasht\u00eb q\u00eb me ia u liru hap\u00ebsir\u00ebn q\u00eb me mujt\u00eb me i akomodu ato pak sende q\u00eb i kishim.<\/p>\n

Shkolla, aa na jena kon\u00eb t\u00eb vendosur n\u00eb dhom\u00ebn p\u00ebrdhes\u00eb, n\u00eb katin p\u00ebrdhes\u00eb edhe ka qen\u00eb me hekra, nj\u00ebfar ndjenje si n\u00eb burg Kur jam dal jasht\u00eb edhe e kam pa nan\u00ebn edhe e kam pa q\u00eb i ka pas\u00eb flok\u00ebt krejt shkurt\u00eb t\u00eb preme, u kon\u00eb nj\u00ebfar ndjenje p\u00ebrnime shum\u00eb e keqe. Nuk e di a m\u00eb ka asiocu me filma q\u00eb kam pa, zakonisht \u00e7ka ndodh ose pse ia u prejn\u00eb flok\u00ebt refugjat\u00ebve, etj.etj. por e di q\u00eb aty nuk kam mujt\u00eb me l\u00ebviz\u00eb asnj\u00eb hap se u kon\u00eb nj\u00ebfar traume shum\u00eb e madhe. Nuk mujsha, nuk e di \u00e7ka o kon\u00eb t\u2019u kalu n\u00ebp\u00ebr kry teme n\u00eb ato momente, por e di q\u00eb tep\u00ebr keq e pata p\u00ebrjetu. Kur e kam pa prej krejt flok\u00ebve t\u00eb gjata q\u00eb i ka pas\u00eb qashtu shkurt t\u00eb preme. Masnej me qen\u00eb i sinqert\u00eb, n\u00eb qytetin e Bulqiz\u00ebs njer\u00ebzit kan\u00eb qen\u00eb super t\u00eb mir\u00eb. Mbaj n\u00eb mend q\u00eb vijshin n\u00eb koh\u00eb t\u00eb drek\u00ebs, ose kur d\u00ebgjojshin q\u00eb kena ardh refugjat\u00eb t\u00eb ri, vijshin familje ashtu na merrshin me shku me u pastru se \u00ebsht\u00eb dasht\u00eb pak koh\u00eb derisa i bon\u00ebm banjot, me u furnizu, etj.etj. k\u00ebshtu q\u00eb vijshin familje t\u00eb ndryshme thojshin hej sot kena me i marr kam vend p\u00ebr 5 veta me u la, 6 p\u00ebr me hang\u00ebr drek\u00eb, etj.etj. edhe p\u00ebrmrenda shkoll\u00ebs t\u00eb refugjat\u00ebve o kon\u00eb ky mir\u00ebkuptimi shum\u00eb i madh, q\u00eb p.sh. n\u00ebse na kena ardh mbram\u00eb ata thojshin po ka ardh kjo familje mbram\u00eb merri k\u00ebta se bile na s\u2019kem pas\u00eb arsye me u la, etj.etj. Aty kemi ndejt\u00eb 3 muaj. E di q\u00eb n\u00eb fillim nuk kemi shku n\u00eb shkoll\u00eb se ia nisi me u p\u00ebrhap shum\u00eb q\u00eb po vjedhin f\u00ebmij\u00eb. K\u00ebshtu q\u00eb, nuk guxojshin me na lon\u00eb me shku n\u00eb shkoll\u00eb …<\/p>\n

BG: Po vjedhin f\u00ebmij\u00eb?<\/p>\n

BM: \u00a0Po, se u zhduk\u00ebn dy binjake t\u00eb Malishev\u00ebs 6-7 vjet, dhe u krijua masnej nj\u00ebfar paniku q\u00eb okay jon\u00eb t\u2019u vjedh f\u00ebmij\u00eb e masnej prej atij momenti kena shku n\u00eb shkoll\u00eb me Polici me p\u00ebrcjellje edhe jena kthy me p\u00ebrcjellje. Por, e pan\u00eb q\u00eb nuk \u00ebsht\u00eb t\u2019u funksionu se e pan\u00eb q\u00eb ishte p\u00ebrnime problem edhe barrier\u00eb gjuha, masnej masi ata e p\u00ebrfunduan vitin shkollor di\u00e7ka k\u00ebshtu i bijke, ja nis\u00ebm na me m\u00ebsues te Kosov\u00ebs me majt\u00eb, nuk kishte shkoll\u00eb me plotkuptimin e fjal\u00ebs, ajo ma shum\u00eb ka qen\u00eb m\u00eb i largu f\u00ebmij\u00ebt e me ia dhon\u00eb ndjen\u00ebn q\u00eb jena t\u2019u u kthy normalitetit. Poo, aq sa mbaj n\u00eb mend nuk \u00ebsht\u00eb zhvillu ndoj far m\u00ebsimi se u shihke q\u00eb \u00e7do kush o kon\u00eb n\u00eb ankth me dit\u00eb p\u00ebr familjar\u00ebt, me dit\u00eb \u00e7ka \u00ebsht\u00eb t\u2019u ndodh, kurgjo nuk kena pas\u00eb t\u00eb sigurt\u00eb. E di q\u00eb na ka ardh nj\u00eb ndihm\u00eb e Arab\u00ebve edhe na ka p\u00ebrkrah, masnej na e mor\u00ebm nj\u00ebfar menze t\u00eb improvizume t\u00eb student\u00ebve, ata na furnizojshin me ushqime, aa e di q\u00eb familja jem ka punu komplet aty me, p\u00ebr me bo, me pregatit\u00eb buk\u00ebn p\u00ebr krejt, dmth. m\u00ebngjesin, drek\u00ebn e dark\u00ebn, shkojshim e hajshim n\u00eb menz\u00eb, kan\u00eb qen\u00eb shumica q\u00eb jon\u00eb kon\u00eb aty t\u00eb angazhum si kamariera, me i la en\u00ebt e tjera, tjera. N\u00eb nj\u00ebfar forme u kon\u00eb nj\u00eb familje e madhe q\u00eb ia nis\u00ebn me i kordinu pun\u00ebt, me i nda p\u00ebrgjegj\u00ebsit\u00eb edhe u kon\u00eb p\u00ebr 3 muaj o kon\u00eb tep\u00ebr mir\u00eb. F\u00ebmija kan\u00eb pas\u00eb hap\u00ebsir\u00eb me lujt\u00eb se jon\u00eb kon\u00eb, shkolla o kon\u00eb e ndame prej pjes\u00ebs t\u00eb qytetit edhe kan\u00eb qen\u00eb disa vende t\u00eb gjelbrume super t\u00eb m\u00ebdhaja q\u00eb, aa, mujshe me lujt\u00eb futball, mujshe me lujt\u00eb \u00e7ka t\u00eb duash, kishim pajisje si na i prun\u00ebn n\u00eb dim\u00ebn, i kishe masnej (n\u00eb vijim t\u00eb min. 26:34 teksti jo i qart\u00eb)…<\/em><\/strong>q\u00eb u merrshin, \u00e7kapo di un\u00eb me e pregatit\u00eb ushqimin, me i la en\u00ebt me i sh\u00ebrby, etj.etj.ia nis\u00ebm me u kthy n\u00eb normalitet. Nja 1 jav\u00eb para se me u kthy na n\u00eb Kosov\u00eb d\u00ebgjuam lajme se, n\u00eb at\u00eb koh\u00eb ka qen\u00eb problem p\u00ebr shkak se interneti, telefoni nuk jan\u00eb kon\u00eb qysh i kemi sot. U kon\u00eb pak m\u00eb problem me identifiku, me shku, me fol, sa pare po t\u00eb duhen, aa tash n\u00eb Shqip\u00ebri shkojm\u00eb ashtu shpesh, por p\u00ebr shumic\u00ebn edhe p\u00ebr moshat e shtyjme ka qen\u00eb hera e par\u00eb q\u00eb qysh funkcionin Leku, \u00e7ka duhet, tek duhet, jo t\u00eb gjith\u00eb e dijshin kur kena me u kthy, a duhet me rujt\u00eb pare k\u00ebshtu q\u00eb gjithmon\u00eb jon\u00eb kon\u00eb sende q\u00eb nuk jena t\u2019u dit\u00eb \u00e7ka me bo p\u00ebr shkak q\u00eb e kemi pas\u00eb shum\u00eb t\u00eb panjohur \u00e7ka ka me ndodh, masnej sht\u00eb dasht\u00eb me i rujt\u00eb ndoshta ma shum\u00eb, me kursy m\u00eb shum\u00eb se sa normalisht kishim kursy.<\/p>\n

Nuk e di kah kam nd\u00ebgju q\u00eb Kosova tashm\u00eb ve\u00e7 u liru po edhe nuk ka Serb ma. Mbaj n\u00eb mend n\u00eb dhom\u00eb ku jena kon\u00eb \u00a050 veta prej fillimit deri n\u00eb fund kemi vazhdu me ndejt\u00eb aty \u00a0krejt ata persona mrenda n\u00eb dhom\u00eb, aa axha tha un\u00eb po du me shku me kqyr nj\u00ebher\u00eb qysh \u00ebsht\u00eb vendi, a kem ku me u kthy, e masnej kthehem ju lajm\u00ebroj n\u00eb m\u00ebnyr\u00eb q\u00eb me u kthy krejt bashk var\u00ebsisht qysh jan\u00eb rrethanat. Ka ardh axha n\u00eb Kosov\u00eb, mas nj\u00eb jave ka ardh n\u00eb Bulqiz\u00eb, e di q\u00eb, nuk e di pse kur gjithmon\u00eb jena nis\u00eb nat\u00ebn edhe at here t\u2019u u kthy p\u00ebr Kosov\u00eb jena nis\u00eb nat\u00ebn; e di q\u00eb babi pat thon\u00eb jo familjen tem, f\u00ebmij\u00ebt po du me i pas\u00eb n\u00eb kerr e jo n\u00eb kamion me i marr, dmth.me u koordinu familje-familja me qen\u00eb bashk\u00eb me prind e jo si her\u00ebn e par\u00eb kah jena shku p\u00ebr Shqip\u00ebri ku jena kon\u00eb krejt t\u00eb ndam\u00eb do n\u00eb kamion, do n\u00eb kerre, do n\u00eb traktora, kah jena kthy jam kon\u00eb n\u00eb kerr me babin, dmth. n\u00eb kerr jena kon\u00eb ve\u00e7 familja jon\u00eb. Ka qen\u00eb, m\u2019u ka duk\u00eb 5 minuta, dmth. kah jena shku m\u2019u ka duk\u00eb tmerr, gjat\u00eb, keq, lodhje, kah jena kthy po e nj\u00ebjta rrug\u00eb o kon\u00eb, m\u2019u ka duk\u00eb q\u00eb kom qen\u00eb si me shku n\u00eb Prizren, qashtu e mbaj n\u00eb mend krejt rrug\u00ebn. Kur jena nis\u00eb nat\u00ebn edhe kur i kam \u00e7el syt\u00eb jena kon\u00eb n\u00eb Prizren, n\u00eb Kosov\u00eb, aq shpejt m\u2019u ka duk\u00eb. E di q\u00eb koh\u00eb pas kohe edhe kena k\u00ebnu ngapak n\u00eb kerr, o kon\u00eb nj\u00ebfar hareje ashtu nj\u00ebfar atmosfere q\u00eb okay po kthehemi n\u00eb sht\u00ebpi. Jena ndal pak te dajt\u00eb me i pa, m\u2019u ka duk\u00eb krejt ndryshe, ndoshta t\u2019u shku gjith\u00eb t\u2019u u rujt\u00eb, t\u2019u mos na lon\u00eb, se dajt\u00eb i kam pas\u00eb n\u00eb malin?<\/strong>, dy dajt\u00eb i kam pas\u00eb n\u00eb U\u00c7K, e s\u2019na lishin shum\u00eb kur shkojshim te dajt\u00eb, gjith\u00eb me ndejt\u00eb mshel edhe kur shkuam, edhe ke dit\u00eb taman me pa qysh \u00ebsht\u00eb vendi i daj\u00ebve, ke ndryshe prej herave t\u00eb tjera kur jam shku. Prej aty kena ardh n\u00eb fshat p\u00ebr 20 minuta, aa se na jena kon\u00eb t\u00eb par\u00ebt p\u00ebrve\u00e7 axh\u00ebs me familje q\u00eb kena hi n\u00ebp\u00ebr sht\u00ebpija p\u00ebr shkak q\u00eb me kerr e kena ardh pak m\u00eb shpejt se ata tjer\u00ebt me traktora edhe me kamiona. Sendi i par\u00eb q\u00eb e kam v\u00ebrejt\u00eb na e kena pas\u00eb nj\u00ebfar qershije mbrapa shpis\u00eb e cila kurr\u00eb s\u2019ka bo ose n\u00ebse ka bo i ka bo 2-3 max. edhe gjith\u00eb thojsha pse po e mbajna kur kurr\u00eb nuk ka bo. Kur kam hy edhe e kam pa q\u00eb nuk, nuk iu shihshin gjethet aq shum\u00eb q\u00eb kish pas\u00eb bo, kishke me u thy p\u00ebr shkak q\u00eb ka pas\u00eb tep\u00ebr shum\u00eb. Kena hy mrenda, e di q\u00eb ka thon\u00eb nana mos gaboni me u sill shum\u00eb rreth sht\u00ebpis\u00eb se n\u00eb k\u00ebt\u00eb rast kam mendu q\u00eb garant e ka pas\u00eb p\u00ebr shkak t\u00eb minave ose \u00e7kado q\u00eb mundet me pas\u00eb, na pat thon\u00eb mos gaboni me u sill shum\u00eb rreth sht\u00ebpis\u00eb ose me u largu prej sht\u00ebpis\u00eb. Kena hy n\u00eb sht\u00ebpin\u00eb e par\u00eb o kon\u00eb okay, o kon\u00eb e shkat\u00ebrrume, e thyme, o kon\u00eb okay, por kur kena hy n\u00eb sht\u00ebpin\u00eb e dyt\u00eb se na me frik\u00eb ashtu o kon\u00eb interesant q\u00eb nuk u shihshin tepijat qaq b\u00ebrllog, qaq kishin pas\u00eb ndejt\u00eb qent\u00eb, lopt\u00eb, dmth. nuk u shihke kurgjo, ishte si me hy n\u00eb shtall\u00eb t\u00eb lop\u00ebve edhe ka qen\u00eb nj\u00eb qen i ulun n\u00eb mes t\u00eb tepis\u00eb e nuk l\u00ebvritke ve\u00e7 na kqyrke. Nuk e dijshim qysh me e qit\u00eb jasht\u00eb se thojshim po na sulmon se nuk e dijshim \u00e7far\u00eb traume ka mujt\u00eb me p\u00ebrjetu. Qeni shum\u00eb qet\u00eb ve\u00e7 na kqyrke, na e kqyrshim, ashtu kena ndejt\u00eb nja 1 or\u00eb t\u2019u e kqyr njoni-tjetrin, masnej jena dal kena shku edhe pjesa e tret\u00eb e shpis\u00eb, u kon\u00eb okay, e kena pas\u00eb nj\u00ebfar shqiponje n\u00eb od\u00eb, ata e kishin pas\u00eb, pas\u00eb me thika, \u00e7ka ka qen\u00eb interesant, axha ka tregu q\u00eb kur ka ardh krejt jan\u00eb kon\u00eb n\u00eb rrym\u00eb nxem\u00ebset edhe t\u00eb kthyme kah tepijat se n\u00eb at\u00eb koh\u00eb u pat shk\u00ebput\u00eb rryma, k\u00ebshtu q\u00eb n\u00eb rast q\u00eb na kishim mb\u00ebrri m\u00eb von\u00eb edhe kish ardh rryma tepija ka pas\u00eb gjasa me u kall p\u00ebr arsye q\u00eb krejt nxemset kan\u00eb qen\u00eb t\u00eb vendosura n\u00ebp\u00ebr shtekera dhe t\u00eb kthyme p\u00ebrmbys kah tepijat. P\u00ebr shkak t\u00eb vullnetit t\u00eb madh q\u00eb e kena pas\u00eb e di q\u00eb at\u00eb dit\u00eb po t\u00eb nj\u00ebjt\u00ebn dit\u00eb i kena pastru krejt sendet, u ly komplet sht\u00ebpija, ne mbramje o kon\u00eb qysh e kena lon\u00eb t\u00eb banueshme. K\u00ebshtu q\u00eb, pak a shum\u00eb kjo ke.<\/p>\n

 <\/p>\n

 <\/p>\n

BG: Aa faleminderit shum\u00eb ve\u00e7 edhe nj\u00eb pytje: \u00e7far\u00eb ndikimi mendon q\u00eb ka pas\u00eb lufta n\u00eb ty?<\/p>\n

BM: Aa, problemi \u00ebsht\u00eb q\u00eb mendoj q\u00eb kena hi pak n\u00eb hak vetes p\u00ebr arsye q\u00eb (n\u00eb vijim t\u00eb min. 32:08 teksti jo i qart\u00eb)…<\/em><\/strong>e mendoj q\u00eb n\u00ebse jo tash q\u00eb konsiderojm\u00eb q\u00eb jena t\u00eb ri edhe mujm\u00eb me p\u00ebrballu, dikur ka me u shp\u00ebrfaq krejt qajo traum\u00eb q\u00eb e kena p\u00ebrjetu, e q\u00eb un\u00eb zakonisht them q\u00eb shp\u00ebrthimet sa m\u00eb shum\u00eb q\u00eb shtyhen masnej jan\u00eb shum\u00eb m\u00eb t\u00eb rrezikshme sesa n\u00ebse mirresh n\u00eb fillim me ato trauma ose \u00e7kado q\u00eb i ke. E mandej q\u00eb n\u00ebse e kqyrim sa her\u00eb un\u00eb i kam fol k\u00ebto storie mendoj q\u00eb 20 vjet ka diferenc\u00eb prej q\u00eb u kry lufta q\u00ebkjo \u00ebsht\u00eb hera e dyt\u00eb, e kjo tregon \u00e7far\u00eb trauma n\u00eb ne ka mujt\u00eb me lon\u00eb, n\u00ebn 2 se sa p\u00ebrnime na jemi ballafaqu me t\u00eb kalumen edhe masnej me u kon\u00eb rahat, edhe.. nuk e di a e v\u00ebrejte koh\u00eb pas kohe u emocionojsha se ishte nj\u00ebfar kthimi n\u00eb situata t\u00eb cilat jena gjind e kjo tregojke q\u00eb \u00ebsht\u00eb nj\u00eb traum\u00eb aty, se problemi jon\u00eb \u00ebsht\u00eb q\u00eb nuk jemi t\u2019u u marr me at\u00eb send. K\u00ebshtu q\u00eb, ka me ardh nj\u00eb moment kur na duhemi me u marr, k\u00ebshtu q\u00eb…<\/p>\n

BG: Faleminderit shum\u00eb Blert.<\/p>\n

BM: Faleminderit shum\u00eb. P\u00ebrndryshe ju p\u00ebrg\u00ebzoj p\u00ebr iden\u00eb, ke shum\u00eb interesant me i pa krejt ato ngjarje, ndodhin n\u00eb t\u00eb nj\u00ebjtin vend, por p\u00ebrjetime t\u00eb ndryshme p\u00ebr persona t\u00eb ndrysh\u00ebm. Thash, ju p\u00ebrg\u00ebzoj p\u00ebr iniciativ\u00ebn.[\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row]<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

[vc_row][vc_column][vc_column_text] [\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Bjeshka Guri (intervistuesja) Blert Morina (I intervistuar) Akronimet: BG=Bjeshka Guri, BM= Blert Morina BG: A po m\u00eb tregon qysh e mban n\u00eb mend periudh\u00ebn para se me filluar lufta, a ke ndonj\u00eb kujtim specifik? BM: Aa, kam kujtime t\u00eb pjesshme, mir\u00ebpo nuk e kam nj\u00eb ngjarje t\u00eb zhvilluara, aa \u00e7ka po di prej koh\u00ebs […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":885,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[22],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/889"}],"collection":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=889"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/889\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1410,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/889\/revisions\/1410"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/885"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=889"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=889"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=889"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}