{"id":849,"date":"2020-12-18T19:11:06","date_gmt":"2020-12-18T19:11:06","guid":{"rendered":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/?p=849"},"modified":"2021-08-19T10:25:03","modified_gmt":"2021-08-19T10:25:03","slug":"nazmije-sopa","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/nazmije-sopa\/","title":{"rendered":"Nazmije Sopa"},"content":{"rendered":"

[vc_row wrap_container=”yes” section_text_color=”light” text_align=”justify”][vc_column][vc_column_text]<\/p>\n\n

[\/vc_column_text][vc_column_text]Intervistuesja: Verona Sopa<\/p>\n

E intervistuara: Nazmije Sopa<\/p>\n

Akronimet: VS=Verona Sopa, NS=Nazmije Sopa<\/p>\n

VS: A mund t\u00eb m\u00eb tregosh di\u00e7ka p\u00ebr veten?<\/p>\n

NS: Un\u00eb jam Nazmie Sopa, jam 41 vje\u00e7 dhe me profesion jam arsimtare.<\/p>\n

VS: Si e keni p\u00ebrjetuar ju luft\u00ebn?<\/p>\n

NS: N\u00ebse t\u00eb gjith\u00eb mendojn\u00eb se lufta n\u00eb Kosov\u00eb ka qen\u00eb n\u00eb vitin 1999, un\u00eb mendoj pak m\u00eb ndryshe. E gjith\u00eb f\u00ebmij\u00ebria ime ka qen\u00eb luft\u00eb.<\/p>\n

VS: Pse luft\u00eb?<\/p>\n

NS: Sepse qysh n\u00eb vitet e 90-ta popullit shqiptar n\u00eb Kosov\u00eb i jan\u00eb mohuar t\u00eb drejtat elementare nga regjimi serb. N\u00eb at\u00eb koh\u00eb, gjith\u00eb prind\u00ebrit shqiptar\u00eb i kan\u00eb larguar nga puna, jan\u00eb mbyllur shkollat shqipe, televizionet, radiot, gazetat, teatrot. \u00cbsht\u00eb mbyll\u00eb gjith\u00e7ka q\u00eb ka frymuar shqip. Mir\u00ebpo, si popull i vjet\u00ebr q\u00eb jemi, kemi edhe shum\u00eb cil\u00ebsi sepse arrit\u00ebm q\u00eb t\u00eb mobilizohemi t\u00eb gjith\u00eb q\u00eb t\u00eb mos ndodh\u00eb asimilimi. Shum\u00eb sht\u00ebpi u shnd\u00ebrruan n\u00eb shkolla, m\u00ebsuesit punonin pa paga vet\u00ebm q\u00eb nx\u00ebn\u00ebsit mos t\u00eb mbeteshin pa arsimim. Shum\u00eb sht\u00ebpi u shnd\u00ebrruan edhe n\u00eb universitete ku student\u00ebt mbanin m\u00ebsim n\u00eb sht\u00ebpi private.<\/p>\n

NS: T\u00eb gjitha k\u00ebto padrejt\u00ebsi nuk u ndal\u00ebn por shkuan duke u b\u00ebr\u00eb edhe m\u00eb t\u00eb egra deri sa filluan edhe masakrat ndaj popullat\u00ebs civile, n\u00eb t\u00eb gjitha an\u00ebt e Kosov\u00ebs. Vet\u00ebm at\u00ebher\u00eb bashk\u00ebsia nd\u00ebrkomb\u00ebtare e mori seriozisht \u00e7\u00ebshtjen e Kosov\u00ebs, ku m\u00eb 24 mars t\u00eb vitit 1999, NATO e bombardoi Serbin\u00eb.<\/p>\n

VS: Si i keni kaluar ju dit\u00ebt e bombardimeve?<\/p>\n

NS: Kur \u00ebsht\u00eb dh\u00ebn\u00eb lajmi n\u00eb televizion se NATO fillon bombardimet, p\u00ebr neve ka qen\u00eb g\u00ebzim i pa p\u00ebrshkruar. Por, si kund\u00ebrp\u00ebrgjigje ndaj NATO-s, Prishtina ishte e mbushur me ushtar\u00eb, polic\u00eb, dhe paramilitar\u00eb serb. Ata filluan me spastrimin e qytetit, erdh\u00ebn me tanke para \u00e7do sht\u00ebpie dhe na detyruan q\u00eb t\u2019i l\u00ebshonim sht\u00ebpit\u00eb dhe t\u00eb nisemi p\u00ebr Shqip\u00ebri dhe Maqedoni. Por kjo nuk ishte d\u00ebshira jon\u00eb, kuptohet, q\u00eb ta lirojm\u00eb Kosov\u00ebn. Ata na larguan nga sht\u00ebpit\u00eb dhe k\u00ebshtu ne u larguam nga lagjja jon\u00eb dhe kaluam n\u00eb lagjen tjet\u00ebr me shpres\u00eb se do t\u00eb mbetemi n\u00eb Kosov\u00eb, n\u00eb tok\u00ebn ton\u00eb. Por edhe atje erdh\u00ebn nj\u00eb grup serb\u00ebsh me uniforma e t\u00eb armatosur. N\u00eb uniformat e tyre shkruante \u201cpolicia ushtarake\u201d kuptohet n\u00eb gjuh\u00ebn serbe, dhe fytyrat e tyre ishin t\u00eb ngjyrosura me t\u00eb zez\u00eb. Aty ishim n\u00eb sht\u00ebpin\u00eb e xhaxhait tim dhe ata hyn\u00eb brenda dhe ashtu si\u00e7 ishim na detyruan t\u00eb dalim jasht\u00eb, t\u00eb dalim n\u00eb oborr, dhe nga oborri jasht\u00eb. Vet\u00ebm xhaxhain tim e ndal\u00ebn n\u00eb oborr. I d\u00ebgjova pak dhe sa i kuptova, me at\u00eb serbishten q\u00eb e kuptoja un\u00eb, ata k\u00ebrkonin para dhe nj\u00eb makin\u00eb q\u00eb ishte n\u00eb oborr q\u00eb ishte e v\u00ebllait tim. T\u00eb gjith\u00eb u nis\u00ebn nd\u00ebrsa un shkova n\u00eb mes t\u00eb 5 polic\u00ebve dhe e t\u00ebrhoqa axh\u00ebn tim p\u00ebr krahu \u201ceja me neve\u201d. Por, nj\u00ebri nga ata polic\u00ebt e t\u00ebrhoqi n\u00eb an\u00ebn e kund\u00ebrt n\u00eb at\u00eb moment v\u00ebllai ma b\u00ebri me shenj\u00eb \u201ceja merre \u00e7el\u00ebsin e makin\u00ebs e jepja, se e lirojn\u00eb axh\u00ebn\u201d. Ashtu veprova, e t\u00ebrhoqa shum\u00eb axh\u00ebn e \u00e7el\u00ebsin ia d\u00ebrgova atij policit q\u00eb e mbante p\u00ebr krahu. \u00c7udit\u00ebrisht, n\u00eb ato momente fare nuk kisha frik\u00eb. Nd\u00ebrsa sot, kur i mendoj ato momente, tmerrohem sa t\u00eb friksh\u00ebm ishin ata dhe sa t\u00eb armatosur ishin. Pastaj kur kemi dal\u00eb nga oborri, policia dhe ushtria na kan\u00eb mbajtur n\u00eb kolon\u00eb dhe ne nuk kemi mundur t\u00eb largohemi nga kolona. Na kan\u00eb d\u00ebrguar ashtu drejt n\u00eb stacionin e trenit ku kemi kaluar nj\u00eb tmerr t\u00eb v\u00ebrtet\u00eb. Aty ka pasur aq shum\u00eb njer\u00ebz saq\u00eb treni \u00ebsht\u00eb mbushur plot dhe me qindra njer\u00ebz kan\u00eb mbetur n\u00eb stacion t\u00eb trenit ku kemi q\u00ebndruar t\u00ebr\u00eb nat\u00ebn. Aty ka pasur shum\u00eb forca serbe sa q\u00eb t\u00ebr\u00eb nat\u00ebn ka pas gjuajtje t\u00eb automatikut mbi kokat tona. Ajo ka qen\u00eb nata m\u00eb e tmerrshme e jet\u00ebs sime. Ka pasur rast q\u00eb nj\u00eb grua ka lindur aty n\u00eb stacion t\u00eb trenit, ka pasur foshnje q\u00eb ka qar\u00eb pa pushim sepse nuk ka pasur qum\u00ebsht, ka pasur f\u00ebmij\u00eb q\u00eb kan\u00eb qar\u00eb sepse kan\u00eb qen\u00eb t\u00eb uritur, ka qen\u00eb nj\u00eb tmerr q\u00eb nuk p\u00ebrshkruhet me fjal\u00eb. Ashtu q\u00ebndruam deri n\u00eb m\u00ebngjes. N\u00eb m\u00ebngjes erdhi treni por kishte aq shum\u00eb njer\u00ebz sa q\u00eb po t\u00eb ishin edhe 20 trena nuk do t\u2019i zinte, aq shum\u00eb njer\u00ebz ishin n\u00eb stacionin e trenit, pa d\u00ebshir\u00ebn e tyre kuptohet. Un\u00eb dhe familja ime arrit\u00ebm t\u00eb hynim n\u00eb tren, por aty ishte aq ngusht\u00eb sa q\u00eb as dor\u00ebn s\u2019mund ta l\u00ebviznim. Ashtu i ngarkuar, treni u nis nga Prishtina p\u00ebr n\u00eb Maqedoni, mir\u00ebpo n\u00eb Fush\u00eb Kosov\u00eb treni u ndal. Aty ishin paramilitar\u00ebt t\u00eb cil\u00ebt hynin n\u00eb vagon\u00eb q\u00eb nxirrnin t\u00eb rinj e t\u00eb reja. Aty kemi pas shum\u00eb frik\u00eb por p\u00ebr fatin ton\u00eb n\u00eb vagonin ton\u00eb ata nuk erdh\u00ebn fare. Ata t\u00eb cil\u00ebt ishin pran\u00eb dritares na tregonin \u201cja i mor\u00ebn dy djem\u201d, \u201ci mor\u00ebn tri vajza\u201d fatin e t\u00eb cil\u00ebve as sot nuk e dim\u00eb. Pas dy a tri or\u00eb q\u00ebndrimi n\u00eb Fush\u00eb Kosov\u00eb, treni u nis dhe vazhdoi rrug\u00ebn deri n\u00eb Bllac\u00eb n\u00eb kufi t\u00eb Maqedonis\u00eb ku na zbarkuan n\u00eb zon\u00ebn neutrale. Aty ishim t\u00eb sigurt nga forcat serbe, mir\u00ebpo edhe aty trajtoheshim shum\u00eb keq nga policia kufitare e Maqedonis\u00eb. Aty kemi q\u00ebndruar p\u00ebr 6 dit\u00eb n\u00eb qiell t\u00eb hapur dhe pothuajse gjat\u00eb gjith\u00eb koh\u00ebs me shi. Aty kan\u00eb filluar t\u00eb na sillnin ushqim shqiptar\u00ebt e Maqedonis\u00eb sepse shumica nga ne ishim q\u00eb nuk kishim ngr\u00ebn\u00eb p\u00ebr 2-3 dit\u00eb dhe pas dit\u00ebs s\u00eb 6 aty erdh\u00ebn dhe na mor\u00ebn me autobus\u00eb dhe na d\u00ebrguan n\u00eb nj\u00eb kamp i cili ishte i p\u00ebrgatitur me tenda p\u00ebr refugjat\u00eb. Aty q\u00ebndruam edhe disa dit\u00eb t\u00eb tjera, e nga k\u00ebtu jeta ime ndryshoi.<\/p>\n

VS: Si ndryshoi?<\/p>\n

NS: Ndryshoi sepse un jo vet\u00ebm q\u00eb u largova nga vendlindja por edhe nga familja ime sepse n\u00eb at\u00eb koh\u00eb un kisha nj\u00eb t\u00eb dashur dhe n\u00eb at\u00eb koh\u00eb ne ishim student\u00eb. Planet tona ishin q\u00eb t\u2019i p\u00ebrfundonim studimet e pastaj t\u00eb martoheshim. Por q\u00eb aty vendos\u00ebm q\u00eb ne t\u00eb dy t\u00eb bashkoheshim dhe t\u00eb fillonim jet\u00ebn s\u00eb bashku.<\/p>\n

VS: Si u krijuan rrethanat q\u00eb ju dy t\u00eb bashkoheshit?<\/p>\n

NS: Pasi n\u00eb at\u00eb koh\u00eb nuk kishim telefona mobil dhe bashkimi n\u00eb mes t\u00eb njer\u00ebzve ishte shum\u00eb i v\u00ebshtir\u00eb, partneri im kishte k\u00ebrkuar dit\u00eb t\u00eb t\u00ebra si t\u00eb m\u00eb gjente mua dhe kishte takuar nj\u00eb shoqe timen e ajo i kishte th\u00ebn\u00eb q\u00eb familja e t\u00eb dashur\u00ebs t\u00ebnde gjendet n\u00eb Maqedoni. Ai kishte filluar q\u00eb t\u00eb m\u00eb k\u00ebrkonte, t\u00eb k\u00ebrkonte n\u00eb \u00e7do qytet t\u00eb Maqedonis\u00eb dhe kishte hasur n\u00eb nj\u00eb qytet nj\u00eb list\u00eb ku gjendej emri dhe mbiemri im, Nazmie Sopa. Ai e kishte marr\u00eb rrug\u00ebn me nj\u00eb t\u00eb af\u00ebrm t\u00eb tij dhe kishte rastisur q\u00eb ajo familje me emrin dhe mbiemrin tim t\u00eb ishte n\u00eb nj\u00eb fshat shum\u00eb t\u00eb larg\u00ebt malor diku n\u00eb komun\u00ebn e Tetov\u00ebs. Ai kishte shkuar atje dhe p\u00ebr \u00e7udi kishte dal nj\u00eb person. Ky e kishte pyetur:<\/p>\n

\u201cA \u00ebsht\u00eb k\u00ebtu Nazmie Sopa?\u201d<\/p>\n

\u201dPo, k\u00ebtu \u00ebsht\u00eb. \u00c7ka po t\u00eb duhet ty?\u201d<\/p>\n

\u201cAjo \u00ebsht\u00eb e dashura ime\u201d<\/p>\n

\u201cAh, djal\u00eb i ri, po m\u00eb vjen keq por kjo \u00ebsht\u00eb reja ime, dhe \u00ebsht\u00eb nj\u00eb grua e moshuar\u201d. Dhe ai kishte filluar t\u00eb qeshte me at\u00eb zot\u00ebrin\u00eb dhe ishte me shpresa t\u00eb humbura se mua nuk do t\u00eb m\u00eb gjente. Por prap\u00eb vazhdimi p\u00ebr k\u00ebrkimin tim kishte vazhduar nga ana e tij, dhe m\u00eb n\u00eb fund ai e kishte gjetur se ku gjendem un\u00eb me familjen time. Pastaj ndodhi takimi dhe pas takimit ne kishim vendosur q\u00eb s\u00eb bashku t\u00eb martoheshim ose t\u00eb bashkoheshim q\u00eb t\u00eb fillojm\u00eb jet\u00ebn s\u00eb bashku, dhe ashtu t\u00eb dy u vendos\u00ebm n\u00eb nj\u00eb kamp. N\u00eb at\u00eb kamp kishte shum\u00eb organizata dhe ambasada nd\u00ebrkomb\u00ebtare q\u00eb merrnin refugjat\u00eb dhe i d\u00ebrgonin n\u00eb vende t\u00eb ndryshme t\u00eb bot\u00ebs. Pasi q\u00eb burri im ishte duke kryer pun\u00eb vullnetare n\u00eb ambasad\u00ebn e Australis\u00eb ata insistuan q\u00eb ne t\u00eb shkonim n\u00eb Australi dhe ne e pranuam k\u00ebt\u00eb ofert\u00eb. Udh\u00ebtimi p\u00ebr n\u00eb Australi ishte shum\u00eb i gjat\u00eb. Pas arritjes atje has\u00ebm n\u00eb pritje t\u00eb ngroht\u00eb dhe kushte shum\u00eb t\u00eb mira, por ne q\u00eb ishim t\u00eb l\u00ebnduar dhe t\u00eb traumatizuar nga lufta nuk e shijonim as nj\u00eb gj\u00eb. Gjat\u00eb gjith\u00eb koh\u00ebs d\u00ebgjonim vet\u00ebm lajme p\u00ebr Kosov\u00ebn se sa njer\u00ebz jan\u00eb vrar\u00eb, sa jan\u00eb masakruar, sa sht\u00ebpi jan\u00eb djegur nga forcat serbe dhe n\u00eb an\u00ebn tjet\u00ebr sa bombardime zhvillonte NATO kund\u00ebr Serbis\u00eb. Dhe k\u00ebshtu, pas 78 dit\u00ebsh bombardime nga NATO, Serbia u gjunj\u00ebzua dhe Kosova u \u00e7lirua. P\u00ebr neve ishte nj\u00eb g\u00ebzim i madh. Ne menj\u00ebher\u00eb k\u00ebrkuam q\u00eb t\u00eb kthehemi n\u00eb Kosov\u00eb. Australian\u00ebt mundoheshin t\u00eb na bindnin q\u00eb ne t\u00eb q\u00ebndronim n\u00eb Australi sepse na thoshin se atje kemi sht\u00ebpi t\u00eb djegura, vende t\u00eb minuara, q\u00eb ishte e v\u00ebrtet\u00eb, por ne prap\u00eb donim q\u00eb t\u00eb ktheheshim n\u00eb trojet tona. N\u00eb muajin gusht ne u kthyem n\u00eb Kosov\u00eb. At\u00eb g\u00ebzim s\u2019mund ta p\u00ebrshkruaj. Posa hym\u00eb n\u00eb kufirin e Kosov\u00ebs s\u2019kishim \u00e7ka t\u00eb shihnim, t\u00eb gjitha sht\u00ebpit\u00eb e djegura. Por, n\u00eb ato sht\u00ebpi t\u00eb djegura, n\u00eb kulmet e tyre valonte flamuri kuq e zi, valonte ai flamur p\u00ebr t\u00eb cilin shum\u00eb d\u00ebshmor\u00eb dhan\u00eb gjak q\u00eb ne sot ta g\u00ebzojm\u00eb k\u00ebt\u00eb liri.[\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row]<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

[vc_row wrap_container=”yes” section_text_color=”light” text_align=”justify”][vc_column][vc_column_text] [\/vc_column_text][vc_column_text]Intervistuesja: Verona Sopa E intervistuara: Nazmije Sopa Akronimet: VS=Verona Sopa, NS=Nazmije Sopa VS: A mund t\u00eb m\u00eb tregosh di\u00e7ka p\u00ebr veten? NS: Un\u00eb jam Nazmie Sopa, jam 41 vje\u00e7 dhe me profesion jam arsimtare. VS: Si e keni p\u00ebrjetuar ju luft\u00ebn? NS: N\u00ebse t\u00eb gjith\u00eb mendojn\u00eb se lufta n\u00eb Kosov\u00eb ka […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":846,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[22],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/849"}],"collection":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=849"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/849\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1416,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/849\/revisions\/1416"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/846"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=849"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=849"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=849"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}