{"id":606,"date":"2020-05-21T06:25:38","date_gmt":"2020-05-21T06:25:38","guid":{"rendered":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/site\/?p=606"},"modified":"2021-08-19T08:32:56","modified_gmt":"2021-08-19T08:32:56","slug":"festim-avdyli","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/festim-avdyli\/","title":{"rendered":"Festim Avdyli"},"content":{"rendered":"

[vc_row wrap_container=”yes” section_text_color=”light” text_align=”justify”][vc_column][vc_column_text]<\/p>\n\n

[\/vc_column_text][vc_column_text]Bjeshka Guri (intervistuesja)<\/p>\n

Festim Avdyli (i intervistuari)<\/p>\n

Akronimet: BG=Bjeshka Guri, FA= Festim Avdyli<\/p>\n

FA: Jam Festim Avdyli, i lindur n\u00eb Prizren. Fakulteti Juridik, drejtimi i Masteri Nd\u00ebrkomb\u00ebtar. Tash jetoj n\u00eb Prizren. K\u00ebtu punoj. Pasion e kam let\u00ebrsin\u00eb, poezin\u00eb, p\u00ebrkund\u00ebr diplomimit n\u00eb nj\u00eb drejtim tjet\u00ebr. Mir\u00eb, n\u00eb p\u00ebrgjith\u00ebsi mir\u00eb.<\/p>\n

BG: A po m\u00eb tregon di\u00e7ka p\u00ebr luft\u00ebn t\u00eb lutem. Qysh e man mend?<\/p>\n

FA: Gjat\u00eb luft\u00ebs, kur filloi n\u00eb 99-ten, pra edhe kur p\u00ebrfundoi… p\u00ebrpara se me p\u00ebrfundu, si nj\u00eb milion shqiptar\u00eb, u shp\u00ebrngul\u00ebn edhe familja ime. Kemi pas\u00eb fatin t\u00eb shp\u00ebrnguleshim n\u00eb Shqip\u00ebri. Do t\u00eb thot\u00eb p\u00ebr shkak se Prizreni \u00ebsht\u00eb m\u00eb af\u00ebr kufirit. Edhe jemi shp\u00ebrngul\u00eb n\u00eb Shqip\u00ebri. Po n\u00eb at\u00eb koh\u00eb, do t\u00eb thot\u00eb, n\u00eb majin e 99-tes isha 11 vje\u00e7 dhe jan\u00eb disa kujtime q\u00eb t\u2019vijn\u00eb si n\u00eb form\u00eb t\u00eb mjegull\u00ebs. Edhe gjithmon\u00eb sa here i kujton mundohesh me i kristalizu ngjarjet, veprimet, rrug\u00ebt, uniform\u00ebn e ushtar\u00ebve serb\u00eb, dhe b\u00ebrtimat, t\u00eb gjitha ato ngjarje q\u00eb kan\u00eb ndodh\u00eb gjat\u00eb luft\u00ebs. Edhe pse \u00ebsht\u00eb shum\u00eb e v\u00ebshtir\u00eb q\u00eb me kan\u00eb kujtime shum\u00eb t\u00eb kristalta p\u00ebr shkak t\u00eb mosh\u00ebs s\u00eb re q\u00eb e kemi pas, d.m.th. 11 vje\u00e7 p\u00ebr 12.<\/p>\n

BG: \u00c7far\u00eb situate ka mbizot\u00ebru?<\/p>\n

FA: Ajo \u00e7ka m\u00eb kujtohet m\u00eb s\u00eb shumti \u00ebsht\u00eb at\u00ebher\u00eb kur n\u00eb 12 majin e 99-tes, deri n\u00eb at\u00eb koh\u00eb familja ime strehonte diku deri n\u00eb 77 an\u00ebtar\u00eb t\u00eb nj\u00eb fshati fqinj\u00eb. Burrat ishin t\u00eb vendosur tek sht\u00ebpia e xhaxhait, nd\u00ebrsa grat\u00eb tek sht\u00ebpia e babit, sht\u00ebpia jon\u00eb. Edhe deri n\u00eb at\u00eb dit\u00eb, gjith\u00e7ka \u00e7ka mbaj mend ishte ndjekja me v\u00ebmendje e burrave t\u00eb familjes edhe e t\u00eb t\u00eb strehuarve… ndjekja e lajmeve n\u00eb radio. Se \u00e7ka po ndodh n\u00eb k\u00ebt\u00eb regjion, e bombardun k\u00ebt\u00eb regjion, u masakrun n\u00eb k\u00ebt\u00eb regjion, u shp\u00ebrngul ky regjion. Edhe deri n\u00eb dat\u00ebn e 12 majit kur edhe familja jon\u00eb edhe e fqinj\u00ebve edhe i gjith\u00eb fshati, do t\u00eb thot\u00eb n\u00eb nj\u00ebfar\u00eb forme, fuqish\u00ebm, ashp\u00ebr, brutalisht u rrah\u00ebn nga forcat serbe. Edhe meshkujt u mor\u00ebn…<\/p>\n

BG: A po t\u00eb kujtohet di\u00e7ka?<\/p>\n

FA: Mu m\u00eb kujtohet m\u00ebngjesi i hersh\u00ebm i 12 majit. Ishte ndoshta ora pes\u00eb e m\u00ebngjesit ndoshta, kur d\u00ebgjuam disa zhurma t\u00eb thyerjes s\u00eb dyerve t\u00eb sht\u00ebpis\u00eb… e ke parasysh kur nuk je i zgjuar mir\u00eb dhe as n\u00eb gjum\u00eb, dhe kur d\u00ebgjon zhurma, krisma, nuk e din a je n\u00eb and\u00ebrr, a\u00ebsht\u00eb e v\u00ebrtet\u00eb ajo q\u00eb po ndodh edhe kur … kur vjen mami edhe t\u00eb merrr e t\u00eb mban me duar shtr\u00ebnguesh\u00ebm edhe p\u00ebr pak sekonda zgjohen t\u00eb gjith\u00eb, krijohet nj\u00eb tollovi. Edhe mandenaj i sheh ushtar\u00ebt q\u00eb kan\u00eb hy n\u00eb dhom\u00eb, i sheh fytyrat e tyne, b\u00ebrtimat, edhe thjesht shtangesh me veprimet q\u00eb ke pa. Do t\u00eb thot\u00eb, ishte data e 12 majit kur hynen n\u00eb dhom\u00eb, i mor\u00ebn meshkujt e sht\u00ebpis\u00eb, n\u00eb k\u00ebt\u00eb rast babin edhe axh\u00ebn. Neve na nxor\u00ebn n\u00eb oborr edhe ishin thjesht\u00eb pa adres\u00eb. Ata i mor\u00eb e i vendos\u00ebn n\u00eb autoblindat e tyre dhe u larguan. Nd\u00ebrsa neve na b\u00ebrtit\u00ebn n\u00eb gjuh\u00ebn e tyre: \u201cShqip\u00ebria \u00ebsht\u00eb rruga juaj, \u00ebsht\u00eb shpija juaj. K\u00ebtu \u00ebsht\u00eb Serbi. Edhe sapo dol\u00ebm n\u00eb oborr pam\u00eb edhe fqinj\u00ebt e tjer\u00eb q\u00eb grupe grupe po largoheshin por nuk e dinim kah po shkonin. E ki parasysh, rrug\u00eb pa adres\u00eb, pa kthim. Dikush i veshur me gard\u00ebrob\u00eb t\u00eb zakonshme. Dikush kish harru xhaket\u00ebn, dikush pa k\u00ebpuc\u00eb, dilnin n\u00eb rrug\u00eb. Burrat i kishin marr\u00eb rrug\u00ebs, d.m.th. me autoblinda. I kishin marr\u00eb dhe nuk dinin ku po i d\u00ebrgonin apo \u00e7ka po ndodhte. Na ishim me femra, pra, me grat\u00eb, me n\u00ebnat e me motrat tona. E mor\u00ebm rrug\u00ebn e magjistrales Prizren-Gjakov\u00eb ku gjith\u00eb ajo rrug\u00eb kalohej n\u00eb k\u00ebmb\u00eb. Rrug\u00ebs, buka ndahej… si me than\u00eb… kashore-kashore. Dikush kishte pak m\u00eb shum\u00eb buk\u00eb, e ndante me t\u00eb tjer\u00ebt. Dikush kishte m\u00eb shum\u00eb uj\u00eb me vet. E pinte nj\u00eb g\u00ebll\u00ebnjk\u00eb uj\u00eb dhe ia jipte tjetrit. Dikush q\u00eb nuk mund t\u00eb ecte, sikur ndonj\u00eb i moshuar, ndihmohej nga dikush tjet\u00ebr. Thjesht\u00eb, kemi marr\u00eb rrug\u00ebn e kufirit, rrug\u00ebn e Kuk\u00ebsit, dhe nuk dinim se ku po shkonim e \u00e7ka po ndodhte. Rrug\u00ebs kemi pa shum\u00eb vetura t\u00eb ndalura, me goma t\u00eb shp\u00ebrthyne. Kemi pa shum\u00eb traktor\u00eb me goma t\u00eb shp\u00ebrthyne e me xhama t\u00eb thyen. Ishte tollovi e papame, m\u00ebngjes i hersh\u00ebm. Kemi pa njer\u00ebz q\u00eb n\u00eb at\u00eb koh\u00eb mendoja q\u00eb po flinin, i ka marr\u00eb gjumi n\u00eb rrug\u00eb. Vazhdonim rrug\u00ebn. Nuk besonim, do t\u00eb thot\u00eb… njer\u00ebz q\u00eb ecnin dhe nuk e dinin se ku po shkonin. K\u00ebshtu i gjith\u00eb rrug\u00ebtimi vazhdoi n\u00eb magjistralen Gjakov\u00eb-Prizren, Prizren-Kuk\u00ebs n\u00eb kufi. E gjith\u00eb kjo rrug\u00eb zgjati nj\u00eb dit\u00eb t\u00eb plot\u00eb. Do t\u00eb thot\u00eb, gjat\u00eb gjith\u00eb dit\u00ebs kemi ec\u00eb. Ishim diku 70-80 veta si grup, vet\u00ebm f\u00ebmij\u00eb edhe femra q\u00eb ecnim drejt kufirit. Por sigurisht q\u00eb prapa nesh 2-3 km kishte grupe t\u00eb vogla q\u00eb l\u00ebviznin, t\u00eb shp\u00ebrngulur por pa burra, pa meshkuj. Gjat\u00eb gjith\u00eb k\u00ebtij rrug\u00ebtimi prej m\u00ebngjesit deri n\u00eb mbramje n\u00eb magjistrale, k\u00ebmb\u00eb, e mbaj mend nj\u00eb qet\u00ebsi absolute n\u00eb rrug\u00eb. Njer\u00ebz q\u00eb ecnin dhe e ndanin buk\u00ebn e goj\u00ebs me bashk\u00ebudh\u00ebtar\u00eb e me fqinj\u00eb. Mbaj mend edhe njer\u00ebz t\u00eb moshuar q\u00eb nuk mund t\u00eb ecnin, edhe dikush nga nanat tona, e kapte n\u00eb shpin\u00eb, e mirrte me zor, deri sa arrit\u00ebm n\u00eb kufi. Do t\u00eb thot\u00eb, k\u00ebtu kam pa njer\u00ebz q\u00eb s\u2019kan\u00eb mujt me ec\u00eb, femra q\u00eb jan\u00eb kan\u00eb n\u00ebp\u00ebr rrugica t\u00eb ndalun\u00eb. Poli\u00ebt ndalnin, kinse i kontrollonin, ua merrnin paret, dukatin, i skejonin, d\u00ebgjoheshin b\u00ebrtima. Nuk dinim se \u00e7far\u00eb t\u00eb b\u00ebnim. Na jipnin alarm q\u00eb duhet t\u00eb vazhdonim rrug\u00ebn kinse gjith\u00e7ka \u00ebsht\u00eb normale, jeni duke shku n\u00eb sht\u00ebpin\u00eb e juj, k\u00ebtu \u00ebsht\u00eb Serbi. Nj\u00eb dit\u00eb rrug\u00eb n\u00eb k\u00ebmb\u00eb, sikur nj\u00eb jet\u00eb. Nuk e di, pamjet jan\u00eb shum\u00eb trishtuese \u00e7ka kemi pa rrug\u00ebs. Do t\u00eb thot\u00eb, njer\u00ebz q\u00eb sikur kishin vdek\u00eb n\u00eb rrug\u00eb. Por nuk ishte vdekje e natyrshme. Dometh\u00ebn\u00eb, ishin vra, ishin pre, ishin maltretu, edhe thjesht\u00eb sikur ishin pajtu me mbet n\u00eb nj\u00eb cep t\u00eb rrug\u00ebs. Ishte muaji i shp\u00ebrnguljeve masovike, edhe, nuk vonoi shum\u00eb nga ajo dit\u00eb kur edhe NATO \u00e7liroi Prizrenin, Kosov\u00ebn. Por, kjo ishte dita tragjike kur gjith\u00e7ka ishte mjegull. Dhe kujtimet sado q\u00eb mundohna me i kristalizu, \u00ebsht\u00eb shum\u00eb e v\u00ebshtir\u00eb p\u00ebr shkak t\u00eb mosh\u00ebs. Por k\u00ebto jan\u00eb ato pamjet q\u00eb i kom pa rrug\u00ebs gjat\u00eb shp\u00ebrnguljes s\u00eb fshatit tim dhe fshatrave p\u00ebrreth. S\u2019e di… ai imazhi kur nana ta kap\u00eb dor\u00ebn edhe ia qet gjoksin ushtarit kur hyn n\u00eb familje, kur futet n\u00eb oborr.. ajo pamje, ajo ndjenj\u00eb nuk ka \u00e7mim. Edhe t\u00eb gjitha nanat tjera k\u2019to e kan bo… edhe marrja e babait me forc\u00eb nga sht\u00ebpia dhe futja n\u00eb automjetin serb, dhe rrahja brutale e tij edhe e shum\u00eb fqinj\u00ebve t\u00eb tjer\u00eb. Edhe ai rrug\u00ebtim pa buk\u00eb, pa uj\u00eb. Nj\u00ebkoh\u00ebsisht kush kishte pak buk\u00eb q\u00eb e ndante me tjer\u00ebt… ai solidarizimi me t\u00eb tjer\u00ebt ishte gjith\u00e7ka \u00e7ka m\u00eb kujtohet…. edhe normalisht arritja n\u00eb kufi sikur kur e shkel tok\u00ebn e Shqip\u00ebris\u00eb edhe sikur thu \u201ck\u00ebtu \u00ebsht\u00eb Zoti\u201d, a din, \u201c e gjet\u00ebm, e prek\u00ebm, k\u00ebtu \u00ebsht\u00eb shp\u00ebtimi\u201d. Mandej n\u00eb mbramje, krejt k\u00ebt\u00eb ekipen e meshkujve t\u00eb fshatit dhe t\u00eb meshkujve tjer\u00eb q\u00eb i kishin marr\u00eb, i kishin rrah\u00eb deri aty ku nuk kishin pik\u00eb t\u00eb zez\u00eb n\u00eb trup dhe e mbaj\u00eb mend edhe at\u00eb solidarizimin e ushtar\u00ebve q\u00eb na prit\u00ebn… ushtar\u00ebve shqiptar\u00eb q\u00eb na prit\u00ebn n\u00eb kufi, edhe marrja me sh\u00ebrimin e prind\u00ebrve tan\u00eb, me meshkujt tjer\u00eb t\u00eb cil\u00ebt nuk ishin (nuk d\u00ebgjohet)…<\/p>\n

BG: Dometh\u00ebn\u00eb, juve ju jan\u00eb bashku edhe meshkujt e familjes?<\/p>\n

FA: Ata n\u00eb mbramje i kemi pa n\u00eb kufi. Do t\u00eb thot\u00eb, babin, axh\u00ebn, edhe shum\u00eb meshkuj t\u00eb familjes, t\u00eb familjeve fqinje i kemi pa n\u00eb mbramje. Na gjith\u00eb rrug\u00ebn e kemi bo si f\u00ebmij\u00eb edhe si femra edhe si nana me t\u00eb tjer\u00ebt. Nd\u00ebrsa meshkujt q\u00eb i kan\u00eb marr\u00eb, na nuk dinim p\u00ebr fatin e tyre. Mir\u00ebpo n\u00eb mbramje, n\u00eb kufi ve\u00e7 kur i kemi pa… do t\u00eb thot\u00eb i kishin sjell\u00eb af\u00ebr kufirit. A p\u00ebr pushkatim, a p\u00ebr di\u00e7ka t\u00eb ngjajshme nuk e di. Mir\u00ebpo i kishin rrah\u00eb deri aty ku nuk kishin pik\u00eb t\u00eb ngjyr\u00ebs s\u00eb trupit, n\u00eb trupin e tyre, por gjith\u00e7ka ishte zi. Do t\u00eb thot\u00eb i kishin rrah\u00eb ekstremisht. Ky rrug\u00ebtim ishte nj\u00eb rrug\u00ebtim q\u00eb ty t\u00eb kujtohen ato femrat q\u00eb jan\u00eb keqtrajtu nga serb\u00ebt, ato nana q\u00eb kan\u00eb nda buk\u00ebn e goj\u00ebs me bashk\u00ebudh\u00ebtar\u00eb t\u00eb tjer\u00eb t\u00eb cil\u00ebt nuk kishin buk\u00eb me vete sepse kishin dal\u00eb ashtu, edhe ata f\u00ebmij\u00eb q\u00eb nuk mundnin me ec\u00eb por u bartshin n\u00eb krah\u00eb nga dikush tjet\u00ebr. Ky ka qen\u00eb p\u00ebrjetimi im dhe i familjes time.[\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row]<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

[vc_row wrap_container=”yes” section_text_color=”light” text_align=”justify”][vc_column][vc_column_text] [\/vc_column_text][vc_column_text]Bjeshka Guri (intervistuesja) Festim Avdyli (i intervistuari) Akronimet: BG=Bjeshka Guri, FA= Festim Avdyli FA: Jam Festim Avdyli, i lindur n\u00eb Prizren. Fakulteti Juridik, drejtimi i Masteri Nd\u00ebrkomb\u00ebtar. Tash jetoj n\u00eb Prizren. K\u00ebtu punoj. Pasion e kam let\u00ebrsin\u00eb, poezin\u00eb, p\u00ebrkund\u00ebr diplomimit n\u00eb nj\u00eb drejtim tjet\u00ebr. Mir\u00eb, n\u00eb p\u00ebrgjith\u00ebsi mir\u00eb. BG: A po […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":481,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[22],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/606"}],"collection":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=606"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/606\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1287,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/606\/revisions\/1287"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/481"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=606"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=606"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=606"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}