{"id":577,"date":"2020-05-21T06:17:08","date_gmt":"2020-05-21T06:17:08","guid":{"rendered":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/site\/?p=577"},"modified":"2021-08-19T08:51:41","modified_gmt":"2021-08-19T08:51:41","slug":"nita-zeqiri","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/nita-zeqiri\/","title":{"rendered":"Nita Zeqiri"},"content":{"rendered":"

[vc_row wrap_container=”yes” section_text_color=”light” text_align=”justify”][vc_column][vc_column_text]<\/p>\n\n

[\/vc_column_text][vc_column_text]Bjeshka Guri (intervistuesja)<\/p>\n

Nita Zeqiri (e intervistuara)<\/p>\n

Akronimet: Bjeshka Guri=BG, Nita Zeqiri=NZ<\/p>\n

BG: A po m\u2019tregon di\u00e7ka shkurtimisht p\u00ebr veten?<\/p>\n

NZ: Un\u00eb jom Nita Zeqiri. Mirrna me art fotografi ma shum\u00eb, pak me film. Po n\u00eb t\u00eb nj\u00ebjt\u00ebn koh\u00eb punoj edhe n\u00eb fuqizimin e rinis\u00eb.<\/p>\n

BG: A po m\u2019tregon di\u00e7ka p\u00ebr luft\u00ebn edhe p\u00ebr situat\u00ebn q\u00eb ka mbizot\u00ebru n\u2019at\u00eb koh\u00eb? Memorjet e tua t\u2019para.<\/p>\n

NZ: Un\u00eb i kom pas 9-10 vjet n\u2019qat periudh\u00eb kur ka fillu lufta n\u00eb Kosov\u00eb. At\u00ebher\u00eb kom jetu n\u00eb Mitrovic\u00eb Veriore me familjen tem. S\u2019po di. Ka qen\u00eb ndoshta ni periudh\u00eb p\u00ebr mu q\u00eb hala nuk e ke kuptu mire se \u00e7ka \u00ebsht\u00eb tu ndodh\u00eb p\u00ebr shkak t\u2019mosh\u00ebs s\u2019e ke dit q\u00eb \u00ebsht\u00eb luft\u00eb. Po m\u2019ka ra mu inform shum\u00eb se zakonisht kom shku me ble gazet\u00ebn edhe buk\u00eb n\u2019m\u00ebngjes edhe rrug\u00ebs tu shku n\u2019shpi gjith e kom lexu gazet\u00ebn msheft prind\u00ebrve edhe i kom marr vesh, i kom kuptu krejt \u00e7ka po ndodhin, q\u00eb ndodhke ni vrasje kryesisht n\u2019Drenic\u00eb ose n\u2019regjione tjera. Qaty jom inform p\u00ebr shkak se prindt nuk kan\u00eb desht me m\u2019ekspozu ndaj lajmeve \u00e7ka ka ndodh n\u2019vise tjera t\u2019Kosov\u00ebs. Nifar forme m\u2019ka p\u00ebrcjell\u00eb qajo \u00e7ka po ndodh\u00eb n\u00eb nifar forme t\u2019msheft.<\/p>\n

BG: Qysh t\u2019ka bo mu ni si eksperienc\u00eb leximi i krejt atyne ngjarjeve? \u00c7ka ke menu p\u00ebr luft\u00ebn?<\/p>\n

NZ: Po, po thom q\u00eb un\u00eb nashta nuk e kom kuptu shum\u00eb mire. P\u00ebr mu o kon ni m\u00ebnyr\u00eb se jom tu mrri me pas ni informat\u00eb q\u00eb s\u2019po m\u2019lejohet. N\u2019qat\u00eb koh\u00eb o fol shum\u00eb prap\u00ebseprap\u00eb se edhe n\u2019shpi edhe n\u2019shkoll\u00eb. Gjithmon\u00eb ka qen\u00eb edhe frika kur kemi shku n\u2019shkoll\u00eb p\u00ebr shkak se Mitrovica e veriut ka qen\u00eb e banume ma shum\u00eb me serb\u00eb dhe un\u00eb kom shku n\u2019shkoll\u00eb \u2026 2:31 q\u00eb ka qen\u00eb af\u00ebr ur\u00ebs edhe gjithmon\u00eb e kemi pas edhe at\u00eb ballafaqimin shembull 2:36 \u2013 2:41 sidomos pak para se me fillu periudha e bombardimeve qe me u kthy prej shkolles drejt ne shpi dmth ka qene qajo qe e ke verejt mandej edhe ne lagje nuk ke dale me lujt a din kan\u00eb qene do ksi ndalesa te vogla qe I ke bo perdit ke nejt sa ma shum n\u2019shpi mandej je kujdes kaniher\u00eb ose mos marr librin e historis\u00eb kaniher\u00eb librin e gjuh\u00ebs shqipe mos mi marr n\u2019shkoll\u00eb p\u00ebr shkak se ka pas shum\u00eb raste q\u00eb fmit polic\u00ebt I kan\u00eb nal\u00eb fmit edhe ju kan\u00eb marr\u00eb librat ose i kan\u00eb maltretu, ndoshta edhe i kan\u00eb rreh a din. E pak ka qen\u00eb qajo frika dmth e qasaj moshe q\u00eb nuk ke dit\u00eb shum\u00eb \u00e7ka osht ka ndodh po n\u00eb t\u2019nj\u00ebjt\u00ebn koh\u00eb e ke dit, e ke dit luft\u00ebn po s\u2019e ke dit \u00e7ka don me thon lufta, \u00e7ka p\u00ebrfshin\u00eb, \u00e7ka p\u00ebrmban lufta. Nifar frike, nifar misterioziteti i mrensh\u00ebm q\u00eb prap\u00eb je munu me gjet k\u00ebnaq\u00ebsi n\u2019forma tjera, me lujt Nintendo ose me bo di\u00e7ka tjet\u00ebr me vizatu n\u2019shpi po n\u00eb t\u2019nj\u00ebjt\u00ebn koh\u00eb edhe mu munu mi ngu lajmet. Qajo p\u00ebr mu o kon shum\u00eb ni sen kryesor q\u00eb kur e kom gjet momentin i kom ngu lajmet n\u2019shpi ose e kom lexu gazet\u00ebn<\/p>\n

BG: Kur e keni marr\u00eb vesh q\u00eb duhet me i lon shpijat?<\/p>\n

NZ: Domethon\u00eb ka qen\u00eb data 22 mars kur kan\u00eb fillu bombardimet n\u00ebse s\u2019gaboj, po 22 mars. Qat dit\u00eb, dmth, n\u2019shpin\u00eb ku kemi jetu, ka qen\u00eb ni shpi me qira, edhe kan\u00eb ardh gjyshja edhe gjyshi me axh\u00ebn, grun e vet edhe djalin e tyre tvog\u00ebl, p\u00ebr shkak se banesa ku kan\u00eb jetu ata kan\u00eb qen\u00eb shum\u00eb serb\u00eb edhe ka qen\u00eb pak rrezik. Kemi q\u00ebndru qaty dy dit\u00eb edhe mandej ve\u00e7 e kemi pa se edhe prindt e mi kan\u00eb qen\u00eb aktivista. Kan\u00eb nuhat\u00eb situat\u00ebn q\u00eb kan\u00eb mi k\u00ebrku mi arrest ose mi vra. Edhe, nuk e di, me siguri ata kan\u00eb kontaktu me aktivista tjer\u00eb q\u00eb ju kan\u00eb propozu mu largu prej shpis\u00eb edhe kemi shku mandej n\u00eb lagjen Tavnik n\u00eb Mitrovic\u00eb q\u00eb ka qen\u00eb e popullume ma shum\u00eb me shqiptar\u00eb, ka qen\u00eb ma e sigurt\u00eb sesa pjesa ku kemi jetu na n\u2019shpi. Dmth qajo ka qen\u00eb l\u00ebvizja e pare q\u00eb\u2026s\u2019di, ka qen\u00eb kshtu goxha kaos edhe kena pas shum\u00eb njer\u00ebz n\u2019shpi se s\u2019jena msu zakonisht mi pas p\u00ebrve\u00e7 na familja e ngusht\u00eb edhe n\u00eb t\u2019nj\u00ebjt\u00ebn koh\u00eb qato dit\u00eb ka ndodh ni vrasje n\u2019Mitrovic\u00eb q\u00eb \u00ebsht\u00eb vra ni aktivist edhe djali i tij edhe ai ka qen\u00eb shoku i ngusht\u00eb i vllaut edhe un\u00eb, prap\u00eb normal, prind\u00ebrit, me gjysh\u00ebrit edhe me axh\u00ebn nuk dojshin q\u00eb na me kuptu po nuk e di un\u00eb e kuptova se ashtu shum\u00eb tu dasht mi kuptu senet. Edhe e di q\u00eb o kon shum\u00eb ni situate, mu dhimke vllau jem, n\u2019an\u00ebn tjet\u00ebr e majsha edhe un\u00eb msheft. O kon nifar momenti i rritjes ma t\u2019madhe q\u00eb e kom konsideru veten p\u00ebr shkak me e mbrojt nashta vllaun. O kon shum\u00eb kaotike. Jon munu kta t\u2019shpis mi majt do sene baz\u00eb edhe q\u00eb kan\u00eb pas\u00eb vler\u00eb p\u00ebr ta metale edhe dokumenta. Kemi shku n\u00eb Tavnik po qat dit\u00eb m\u2019pat ardh cikli menstrual edhe p\u00ebr shkak t\u2019stresit me gjas\u00eb masi i kom kuptu lajmet edhe i kom ni qat m\u00ebrzin\u00eb, edhe mandej m\u2019ka p\u00ebrcjell\u00eb n\u2019krejt rrug\u00ebtimin sa kena qen\u00eb jasht\u00eb shpis\u00eb, q\u00eb ka zgjat diku nja 3 jav\u00eb. Kemi shku n\u00eb Tavnik, kemi q\u00ebndru aty disa dit\u00eb me ni shpi t\u00eb disa personave q\u00eb i kemi njoft. Mandej edhe aty ka qen\u00eb rrezik ku kemi q\u00ebndru p\u00ebr shkak t\u00eb ndoshta edhe prind\u00ebrve q\u00eb kan\u00eb qen\u00eb aktivista. Ka pas edhe shum\u00eb njer\u00ebz q\u00eb kan\u00eb lajm\u00ebru kush ku o ka rrin edhe kemi shku me ni fshat af\u00ebr Mitrovic\u00ebs q\u00eb thirret Shabar dhe disa persona q\u00eb kan\u00eb qen\u00eb, nji person ka qen\u00eb shok i gjyshit. Mandej n\u2019at\u00eb shpin\u00eb kemi q\u00ebndru, nuk jom e sigurt\u00eb, po nashta nja 5 dit\u00eb, n\u00ebse s\u2019gaboj. Po ajo shpia ka pas\u00eb shum\u00eb njer\u00ebz; ka pas\u00eb fmi, gra, burra. Po ka pas ndarje: burrat ni vend, grate ni vend. Edhe na s\u2019kemi pas ksi ndarje n\u2019familje kurr\u00eb, p\u00ebr here t\u2019par\u00eb nashta jom ballafaqu me qet ndarje gjinore qaty q\u00eb shum\u00eb m\u2019ka pengu edhe tani un\u00eb gjith shkojsha te burrat aty mi ngu lajmet. Qaty e kom pas poget lirin\u00eb e plot\u00eb se s\u2019kish kush me m\u2019nal\u00eb. Edhe mami vike aty. Nejse ajo ka qen\u00eb ma e p\u00ebrfshime n\u2019sene tjera p\u00ebr mi p\u00ebrcjell\u00eb lajmet. Qaty kena nejt me fmi tjer\u00eb. S\u2019po di, aty o kon nifar atmosfere shum\u00eb e ftoft\u00eb se here pas here vishin ushtar\u00eb. Me ni moment paten ardh te muri aty edhe i kena pa kshtu prej s\u2019af\u00ebrmi. Po un\u00eb s\u2019po di nuk e kom konsideru rrezik qat situate. Nashta \u00ebsht\u00eb \u00e7\u00ebshtja e mosh\u00ebs q\u00eb nuk mrrin mi kuptu shum\u00eb senet. Ve\u00e7 tan\u00eb koh\u00ebn jom m\u00ebrzit p\u00ebr gjyshen, dmth nan\u00ebn e nan\u00ebs q\u00eb edhe ajo ka jetu n\u2019veri ve\u00e7 vet edhe tan koh\u00ebn kom desht ashtu me shku me pa me marr, ajo o kon brenga jem kryesore gjat\u00eb krejt luft\u00ebs q\u00eb o zhvillu n\u2019Kosov\u00eb q\u00eb me shku me taku at\u00eb, me marr edhe at\u00eb, mos me lon vet, qaj o kon q\u00ebllimi jem kryesor. Prej aty nuk m\u2019kujtohet shum\u00eb, nuk e di pse qet pjes\u00eb e kom pak t\u2019fshime prej memorjes. Sem kujtohet qysh kena vendos me shku po e di q\u00eb ka qen\u00eb ni situate ku kan\u00eb desht\u2026po menoj kish njer\u00ebz q\u00eb jepshin mendime t\u2019ndryshme edhe ashtu mu nda burrat dhe grate edhe prindt e mi vendos\u00ebn mos me bo qet sen edhe mandej u nal\u00ebn krejt ata q\u00eb jetojshin aty, diku nja 30-40 persona. Edhe mandej paten shp\u00ebtu se o kon nifar manipulimi\u2026<\/p>\n

BG: E p\u00ebr \u00e7far\u00eb arsye me u nda?<\/p>\n

NZ: Nuk e di shum\u00eb sakt\u00eb po demek burrat me shp\u00ebtu, grate nuk i ngucin edhe se ktu burrat nuk po jon t\u2019sigurt\u00eb. Mandej nuk o bo kjo edhe mas ksaj kena vazhdu rrug\u00ebtimin p\u00ebr me dal n\u00eb Maqedoni. Jemi kthy prap\u00eb n\u00eb Mitrovic\u00eb n\u00ebse nuk gaboj. Po, dmth n\u2019qat shpin qaty kemi nejt, qashtu kemi flejt ka sdisa persona me ni dhom\u00eb. Mandej na kena vendos, na familja e ngusht\u00eb me gjyshin gjyshen, axh\u00ebn edhe grun e axh\u00ebs e djalin e tyne me shku n\u00eb Shkup. Mandej kemi hyp n\u2019autobus. Un\u00eb e di q\u00eb kom qajt krejt rrug\u00ebn p\u00ebr shkak se ka mbet ve\u00e7 gjyshja ve\u00e7 vet n\u2019Mitrovic\u00eb. Dmth nana e nan\u00ebs. Un\u00eb e kom pas ni relacion tep\u00ebr t\u00eb af\u00ebrt me t\u00eb. E di q\u00eb krejt jena frigu, krejt autobusi. O kon nifar frike q\u00eb e ke ni prej krejt njerzve p\u00ebr shkak se gjat\u00eb rrug\u00ebs ka pas shum\u00eb paramilitar\u00eb, shum\u00eb shpija q\u00eb po kallen edhe un\u00eb e kom pak n\u2019memorje q\u00eb mkujtohen po nashta mire q\u00eb kom qajt qaq shum\u00eb edhe nuk kom mrri me pa shum\u00eb sene tjera t\u2019kqija q\u00eb kan\u00eb ndodh\u00eb rrug\u00ebs p\u00ebr shkak se kom qen\u00eb fmi. Edhe ka qen\u00eb qajo frika q\u00eb prap\u00eb kryesisht burrat mos po i nalin. E di q\u00eb axha edhe babi jon shum\u00eb t\u2019gjat\u00eb me trup edhe asi k\u00ebshilla \u201culu pak ma posht\u00eb se mos t\u2019shihesh q\u00eb je qikaq i gjat\u00eb me ju ra n\u2019sy edhe me t\u2019kthy qysh ka ndodh \u201cHajde ti dil jasht\u00eb\u201d edhe mo s\u2019jon kthy kurr\u00eb. Kur kena mrri te kufini mandej te Hani i Elezit, ka qen\u00eb kolona shum\u00eb e gjat\u00eb e kerreve q\u00eb kan\u00eb prit me kry kufinin. Edhe qaty na ka lon autobusi. Mandej kena fillu me ec\u00eb me mrri. Prap\u00eb o kon shum\u00eb stresuse po ashtu krejt na fmi edhe nuk e kemi marr\u00eb shum\u00eb \u2013 kaniher\u00eb kur menon, shum\u00eb ndryshe ish p\u00ebrjetu qajo situate n\u00ebse kishe qen\u00eb i rritun. Mandej jemi afru. Kemi pa shum\u00eb kerre q\u00eb kan\u00eb qen\u00eb t\u2019zbraz\u00ebta. Thojn\u00eb njer\u00ebzt i kan\u00eb lon kerret e tyne edhe e kan\u00eb kalu kufinin kamb\u00eb. Mandej aty e kena pa ni kerr q\u00eb osht i zbraz\u00ebt. Plot kerre tjera ka pas. Jena hi me ni kerr. Jena nda, sa na ka zon edhe o kon p\u00ebrvoja e pare me jetu me pas kerrin shpi p\u00ebr nja 2-3 dit\u00eb n\u00ebse s\u2019gaboj. Kena nejt aty, kena flejt n\u2019kerr, un\u00eb me mamin, babin edhe vllaun. Her\u00ebpashere kan\u00eb ardh\u00eb ndihmat humanitare me shp\u00ebrnda buk\u00eb, ushqim, q\u00eb ka qen\u00eb shum\u00eb i vog\u00ebl edhe mandej ka qen\u00eb shum\u00eb af\u00ebr\u2026niher qaty babi hupi p\u00ebr momentin. Erdh ni kombi q\u00eb ka qen\u00eb mes Maqedonis\u00eb edhe Kosov\u00ebs, pat\u00ebm shku n\u00ebse s\u2019gaboj deri aty af\u00ebr. Aty ka qen\u00eb p\u00ebrnime gjendje shum\u00eb e tmerrshme. S\u2019ka pas kurgjo, thjesht\u00eb kurgjo edhe ka qen\u00eb koha shum\u00eb e ftoft\u00eb, ka ra shi tan koh\u00ebn, mjegull. Pat\u00ebm nejt nja 2-3 dit\u00eb qaty mandej vendos\u00ebm me provu me kalu kufinin. E di q\u00eb jena afru deri aty, ka pas shum\u00eb police, tep\u00ebr shum\u00eb police edhe mami ke ajo q\u00eb pat shku me fol me police me ju thon q\u00eb po dojna me kalu kufinin, q\u00eb po dojna me shku n\u2019Maqedoni. Qaty o kon ni frik\u00eb shum\u00eb e madhe se e dishim q\u00eb n\u00ebse afrohesh fol me ta edhe mos mu kthy mo, munen me t\u2019vra. Qaty kom qen\u00eb nashta ma\u2026e kom nuhat\u00eb situat\u00ebn, e kom ndje thjesht\u00eb q\u00eb osht qajo. Po mandej mami u kthy edhe e shihsha shum\u00eb ashtu si heroine q\u00eb \u201cWow! Na pshtoi krejtve\u201d. Edhe na lane me kalu. S\u2019di ajo o kon shum\u00eb shum\u00eb shum\u00eb e \u00e7uditshme qysh na kan\u00eb leju me kalu, se mandej erdhen edhe nja dy familje: \u201chajdeni edhe ju\u201d a din, poget jon kon ata n\u2019disponim shum\u00eb t\u2019mir\u00eb edhe s\u2019jau ka ni. Edhe na paten lon dmth na krejt komplet \u00e7ka ishim edhe nja dy familje tjera edhe e kemi kalu kufinin edhe aty o kon ni moment shume\u2026 Mu nuk m\u2019kujtohet shum\u00eb, e kom kshtu \u201cblack out\u201d, sem kujtohen kto detaje po\u2026Mandej aty kan\u00eb qen\u00eb kta q\u00eb jon p\u00ebrkujdes p\u00ebr kampet. Na kan\u00eb qu n\u2019kampin Stankovac. Aty kemi nejt 2 ose 3 dit\u00eb n\u00eb nj\u00eb tend\u00eb. Prej aty mandej organizatat e ndryshme i kan\u00eb qu n\u00ebp\u00ebr shtete t\u2019ndryshme. Kan\u00eb pyt n\u2019cilin shtet, a e ki dikon t\u2019af\u00ebrm, n\u2019cilat vende i ki q\u00eb t\u2019pakt\u00ebn me pas mb\u00ebshtetje familjare edhe emocionale prej familjar\u00ebve t\u00eb tjer\u00eb. Edhe na vendos\u00ebm me shku n\u00eb Gjermani edhe n\u2019Angli. Dmth, e kishim axh\u00ebn aty edhe daj\u00ebn. Qaty o kon nifar \u00e7lirimi ashtu, me vllaun dilshim, sh\u00ebtitshim, lujshim. Po prap\u00eb kena nejt me ni tend\u00eb kshtu komplet \u2013 sa po bjen \u2013 8-9 veta qashtu me ni tend\u00eb kena flejt. Edhe i nishe tu g\u00ebrhat pak, si fmi t\u2019shkojshin nerva. Po prap\u00eb ka qen\u00eb mire. Mandej me vllaun tu sh\u00ebtit e kena taku profesoresh\u00ebn tone t\u2019pianos q\u00eb e kemi pas\u00eb n\u2019shkoll\u00eb t\u2019muzik\u00ebs edhe ajo u \u00e7udit. Tha \u201c\u00c7ka po boni ju ktu?\u201d Edhe pi thojna edhe na nj\u00ebjt\u00eb si krejt refugjat\u00eb. Mandej ajo ka qen\u00eb tu punu n\u2019at\u00eb koh\u00eb me OSBE-n\u00eb ose UN di\u00e7ka qishtu q\u00eb jon marr\u00eb me refugjat\u00eb edhe na pat ndihmu me procesu ma shpejt\u00eb at\u00eb k\u00ebrkes\u00ebn tone edhe mandej nejtem ve\u00e7 tri dit\u00eb aty. Edhe pat\u00ebm hy mandej me ni autobus. Ajo ka qen\u00eb ni p\u00ebrvoj\u00eb q\u00eb kurr\u00eb kshtu nuk e harroj. Prap\u00eb po menoj kaloi qajo k\u00ebnaq\u00ebsia shum\u00eb e shkurt\u00eb. Prap\u00eb gjyshja o kon krejt q\u00eb m\u2019ka p\u00ebrcjell\u00eb tan koh\u00ebn tu u m\u00ebrzit q\u00eb nuk osht ajo edhe pat\u00ebm hyp n\u2019autobus. Pat\u00ebm prit goxha gjat\u00eb derisa jon bo gati krejt udh\u00ebtar\u00ebt p\u00ebr me u nis\u00eb. E aty pat qen\u00eb ni fotografe q\u00eb ka desht me m\u2019fotografu shum\u00eb edhe m\u2019ka shku shum\u00eb nerva. Shum\u00eb keq se un\u00eb jom vet fotografe. Edhe shum\u00eb shpesh kur fotografoj m\u2019bjen nmend qajo, sidomos njer\u00ebzit qysh i bon mu ni se osht, po menoj ka qen\u00eb shum\u00eb me r\u00ebndsi me dokumentu qat moment po p\u00ebr mu ka qen\u00eb ni moment q\u00eb nuk e kom pa shum\u00eb t\u2019r\u00ebndsishme mu dokumentu se ka qen\u00eb ma e r\u00ebnd\u00ebsishme gjendja jeme, me m\u2019lon n\u2019qat ndjenj\u00eb. Ajo pat tentu disa here. Kom qen\u00eb n\u2019shkall\u00eb ulun. Pat desht me m\u2019fotografu, e kom vrejt, jom shku jom ul n\u2019karrik\u00eb. Prap\u00eb te karrika ka ardh. Shum\u00eb kisha pas qef me pas shanca me e taku edhe ve\u00e7 me bo muhabet po s\u2019e di kush osht. Mandej kemi shku prej aty, na kan\u00eb qu n\u2019aeroport. Kemi shku n\u00eb Frankfurt, kemi zbrit\u00eb edhe ka qen\u00eb shum\u00eb interesant se aty ka qen\u00eb tu shku CNN-i live tu tregu lajme. Shum\u00eb edhe shum\u00eb familjar\u00eb tan\u00eb q\u00eb nuk e kan\u00eb dit\u00eb ku jena se s\u2019kishim qysh mi lajm\u00ebru. Jon kon tu i kqyr lajmet edhe e kan\u00eb kuptu q\u00eb kena pshtu. Qajo ka qen\u00eb mandej \u201cfunny story\u201d q\u00eb na ka p\u00ebrcjell\u00eb gjat\u00eb koh\u00ebs. Mandej kemi shku me ni qytet, qytez\u00eb, q\u00eb nuk m\u2019kujtohet emri po ato kan\u00eb qen\u00eb si hajme, kampe ku kan\u00eb nejt refugjat\u00eb. Aty kemi q\u00ebndru ni dit\u00eb dy. E di q\u00eb ata popullata e atij qytetit na paten organizu nifar si \u201cwelcome party\u201d, kan\u00eb p\u00ebrgatit ushqime, pata hong\u00ebr am\u00eblsina ma t\u2019mir\u00ebn, se di a ve\u00e7 e kom hong\u00ebr a s\u2019di \u00e7ka ve\u00e7 hala m\u2019p\u00eblqen qajo shije. Edhe mandej na kan\u00eb qu me bo shopping, tesha se i kena pas qato tesha p\u00ebr dy jav\u00eb dit\u00eb vesh edhe nuk kena pas ku mu la. Un\u00eb jom kon me cik\u00ebl tan koh\u00ebn edhe kur kena shku te qaj veni q\u00eb pak m\u2019doket kena pushu mu ka nal cikli. Mandej na kan\u00eb d\u00ebrgu me ni qytez\u00eb t\u2019vog\u00ebl q\u00eb ka qen\u00eb af\u00ebr Frankfurtit prap\u00eb edhe prap\u00eb jena vendos me ni hajm, shpi kolektive me thon q\u00eb kan\u00eb banu kryesisht refugjat\u00eb. Aty kena taku mandej refugjat\u00eb t\u00eb ndrysh\u00ebm prej Bosnj\u00ebs, prej Afrik\u00ebs, prej shteteve tjera, kontinenteve. Po nuk osht q\u00eb kena mrri shum\u00eb me fol, un\u00eb kom dit shum\u00eb pak anglisht sa mu kuptu, mu marr vesh, do basic. Kena taku edhe shqiptar\u00eb q\u00eb kishin shku atje edhe q\u00eb s\u2019bojshin kurgjo veq vazhdojshin me jetu qaty. Ajo ka qen\u00eb ni sistem tjet\u00ebr mandej ndryshe. Kemi pas ni banes\u00eb ton\u00ebn ku kena nejt. O kon ni sistem tjet\u00ebr i jetes\u00ebs prej asaj individuale ve\u00e7 me 4 prej kur kemi jetu me shum\u00eb njer\u00ebz. Aty ka qen\u00eb mire, muj me thon, shum\u00eb ma mire. Mas ni kohe shum\u00eb t\u2019shkurt\u00eb, nuk m\u2019kujtohet sa, na kan\u00eb d\u00ebrgu n\u2019shkoll\u00eb mami edhe babi. Po menoj ve\u00e7 mu socializu mandej drejtori i shkoll\u00ebs ka qen\u00eb shum\u00eb i mire, shum\u00eb pozitiv edhe meniher\u00eb na ka ardh\u00eb n\u2019shkoll\u00eb edhe pse na se kemi dit\u00eb gjuh\u00ebn po veq t\u2019pakt\u00ebn mu socializu, me nejt me bashk\u00ebmoshatar\u00eb. Mu m\u2019ka ra n\u2019klas\u00ebn e 7 me qen\u00eb edhe vllau jem 2 vjet ma i vog\u00ebl edhe ai pat ardh n\u2019klas\u00eb me mu, edhe kena shku dyt\u00eb n\u2019klas\u00ebn e 7. Edhe kan\u00eb qen\u00eb fmija krejt gjerman\u00eb, shum\u00eb t\u2019mire. Kujdestaren e klas\u00ebs e kena pas goxha naziste. Ajo nifar forme veq s\u2019ka pas qare pa na pranu se s\u2019na ka desht hiq. Po p\u00ebrndryshe arsimtar\u00ebt tjer\u00eb kan\u00eb qen\u00eb shum\u00eb t\u2019mir\u00eb, kishin qef me qen\u00eb t\u2019shpis\u00eb, na msojshin neve gjermanisht, merrshim pjes\u00eb n\u2019klas\u00eb t\u00eb teatrit, sportit, a din q\u00eb jon ma q\u00eb duhet me qen\u00eb patjet\u00ebr e p\u00ebrfshime gjuha.<\/p>\n

BG:E lajme p\u00ebr Kosov\u00ebn a keni ni?<\/p>\n

NZ: Po, \u00e7do dit\u00eb e kena ble gazet\u00ebn, kena p\u00ebrcjell\u00eb television nuk kena pas, po Koh\u00ebn Ditore kena mujt me ble tan koh\u00ebn atje edhe, nuk po jom e sigurt\u00eb, Bota Sot, n\u00ebse s\u2019gaboj. Qajo ka qen\u00eb p\u00ebr \u00e7do dit\u00eb q\u00eb t\u2019ka p\u00ebrcjell\u00eb. T\u2019ka p\u00ebrcjell\u00eb qikjo ndjenja me dit cka po ndodh me njer\u00ebzit, \u00e7ka osht tu ndodh me gjyshen teme se kena pas shum\u00eb kontakt t\u2019vog\u00ebl se linjat telefonike s\u2019osht q\u00eb kan\u00eb punu qaq mire edhe q\u00eb kan\u00eb funksionu ose edhe i kan\u00eb nd\u00ebrpre n\u2019shum\u00eb zona. E di q\u00eb prap\u00eb me ni rast ka qen\u00eb kur e kan\u00eb p\u00ebrkujtu shokun e vllaut n\u2019gazet\u00eb. E kan\u00eb vrejt gjyshja gjyshi q\u00eb kena qen\u00eb bashk\u00eb, mami babi, edhe e paten pre q\u00eb mu munu me izolu pak vllaun, jena munu me zhduk prej vllaut. Kan\u00eb ardh\u00eb shum\u00eb njer\u00ebz me na vizitu t\u2019af\u00ebrm tjer\u00eb po gjithmon\u00eb ka qen\u00eb qajo ndjenja se \u00e7ka po ndodh me familjar\u00ebt tjer\u00eb, \u00e7ka po ndodh\u00eb me Kosov\u00ebn, kur kena pas mund\u00ebsi me pa ntelevizor e kemi p\u00ebrcjell\u00eb p\u00ebrndryshe gazeta o kon qajo q\u00eb e kena p\u00ebrcjell\u00eb mas shumti gjat\u00eb tan koh\u00ebs. Mandej pat\u00ebm shku me vizitu daj\u00ebt, edhe kjo o kon mundsi ma e madhe me percjell\u00eb lajmet dhe me kuptu situat\u00ebn.<\/p>\n

BG: Kur keni vendos mu kthy? A keni nejt gjat\u00eb?<\/p>\n

NZ : Atje n\u2019Gjermani kena nejt 3 muj. Me thon kryesisht nashta 2 muj e gjys. Kemi qen\u00eb n\u2019shkoll\u00eb, ka qen\u00eb ni periudh\u00eb q\u00eb t\u2019ka majt jasht\u00eb. E pata bo ni simpati n\u2019klas\u00eb. Qata jon faktor\u00eb pak q\u00eb tregojn\u00eb q\u00eb je tu u socializu, nashta pe ndaj qita. Ka qen\u00eb nashta ballafaqimi i pare me vetvrasjen edhe p\u00ebr shkak q\u00eb ka qen\u00eb ni\u2026af\u00ebr ku kemi banu na stacion i trenit ku ka pas trena edhe e kom pas ni moment kshtu t\u2019eksplodimit emocional q\u00eb pata vendos me shku, e pata prezantu te prind\u00ebrit q\u00eb po du mi hyp trenit me shku n\u2019Kosov\u00eb edhe me pshtu gjyshen po nifar forme ka qen\u00eb edhe mu largu prej qasaj ndjenj\u00ebs q\u00eb t\u2019ka p\u00ebrcjell\u00eb sado q\u00eb ti je knaq, me simpati ose je socializu, t\u2019ka p\u00ebrcjell\u00eb ajo ndjenja e\u2026 s\u2019po di qysh me thon\u2026ke qen\u00eb e\u2026qysh me spjegu\u2026\u201dhanging\u201d, e varun ndaj situat\u00ebs \u00e7ka po ndodh\u00eb me njer\u00ebz tjer\u00eb tu. Mandej, mas 3 muj dit\u00eb kur ka p\u00ebrfundu lufta qashtu q\u00eb ka ardh\u00eb NATO n\u2019Kosov\u00eb. Babi ka ardh\u00eb i pari me kqyr qysh osht situata. Seni i pare q\u00eb ka bo ka shku te gjyshja edhe na ka lajm\u00ebru e qajo o kon ni g\u00ebzim shum\u00eb i madh, tep\u00ebr. Mandej na \u00ebsht\u00eb desht mi bo k\u00ebto procedurat administrative mu lajm\u00ebru q\u00eb po dojm me ardh\u00eb n\u2019Kosov\u00eb, mu kthy edhe aeroplani i pare q\u00eb ka qen\u00eb q\u00eb o kthy me refugjat\u00eb n\u2019Kosov\u00eb, kena qen\u00eb edhe na. shum\u00eb t\u2019guximsh\u00ebm, deri n\u2019skejt. I pat\u00ebm ble do gazeta mi lexu n\u2019aeroplan me ardh ashtu a din, tani menojshim q\u00eb gjith\u00e7ka ka me qen\u00eb super mire. Nuk e menojshe se, normal fmi, nuk i menojshe krejt senet e kqija q\u00eb kan\u00eb ndodh\u00eb po ve\u00e7 e menojshe q\u00eb tash osht gjith\u00e7ka mir\u00eb. Edhe jemi kthy mas periudh\u00ebs 3 muj dit\u00eb, n\u2019Sllatin\u00eb mandej kemi shku n\u2019Mitrovic\u00eb e ajo ka qen\u00eb ni prishje e \u201candrr\u00ebs\u201d q\u00eb gjith\u00e7ka o mire po kemi pa shum\u00eb shpija t\u2019kallne krejt. M\u2019kujtohet ni sen n\u2019autobus se plot njer\u00ebz ndajshin p\u00ebrvojat e tyne edhe ka pas shum\u00eb shpija t\u00eb djeguna po oxhakat nuk i kan\u00eb pas t\u00eb djegun edhe shum\u00eb m\u2019kujtohet qiky sen nuk e di pse. Edhe thojshin q\u00eb momentin kur nuk ndjeket oxhaku osht simbol i fitores. Na kena fitu, a po sheh, krejt shpijat i kan\u00eb oxhakat \u2013 shpijat jon djeg\u00eb po oxhakat jo. Interesant. Edhe mandej kemi shku n\u2019Mitrovic\u00eb. Normal q\u00eb s\u2019kemi mujt me shku n\u2019pjes\u00ebn veriore p\u00ebr shkak t\u2019situat\u00ebs q\u00eb ka vazhdu. Kemi nejt n\u2019jug me ni banes\u00eb edhe kshtu ka vazhdu p\u00ebr mu mandej kush ka jetu n\u2019Mitrovic\u00eb ka qen\u00eb si vazhdim i luft\u00ebs. Ka pas protesta, prindt shkojshin n\u2019pun\u00eb n\u2019veri p\u00ebr shkak q\u00eb jon mjek\u00eb, shkojshin n\u2019spital edhe prap\u00eb ka vazhdu ajo ndjenja mos po ju ndodh di\u00e7ka se shum\u00eb shpesh edhe i kan\u00eb sulmu e ka vazhdu edhe pak qajo ndjenja q\u00eb nuk je n\u00eb liri t\u00eb plot\u00eb e probleme q\u00eb ka pas tjera.<\/p>\n

BG: Emocionalisht qysh t\u2019ka ndiku mu p\u00ebrball\u00eb me situate t\u2019ndryshme q\u00eb e ke vrejt q\u00eb osht shkaku i krejt atyne traumave?<\/p>\n

NZ: S\u2019po di, nashta po thom edhe q\u00eb kom qen\u00eb fmi nashta edhe kan\u00eb lon po un\u00eb edhe nuk jom hala e vet\u00ebdijshme p\u00ebr gjurm\u00ebt q\u00eb i kan\u00eb lon n\u2019jet\u00eb po mendoj q\u00eb kan\u00eb kontribu goxha shum\u00eb krejt qato p\u00ebrjetime sado q\u00eb nashta dikush i qun t\u2019mdhaja dikush t\u2019vogla var\u00ebsisht prej p\u00ebrjetimeve po p\u00ebr mu mendoj q\u00eb ka kontribu goxha n\u2019gjendjen emocionale po, definitivisht, se kshtu menoj q\u00eb na krejt si popull ja kena shtyp vetit me diskutu p\u00ebr luft\u00eb edhe ka qen\u00eb qajo euforia, n\u00ebse muj me thon eufori, mos me fol shum\u00eb. Kena nda tregime po gradualisht njer\u00ebzit, shum\u00eb shpesh kom qen\u00eb n\u2019ambiente ku nashta osht qel\u00eb tema e luft\u00ebs edhe nuk kan\u00eb desht\u00eb me vazhdu me fol se i k abo mu ni shum\u00eb keq edhe qajo forma e shtypjes ka qen\u00eb ma e mira me e rujt veten edhe qitash m\u2019ra, nashta e gjej dikon tu bisedu p\u00ebr luft\u00ebn shum\u00eb rrall\u00eb p\u00ebrve\u00e7 n\u00ebse je me naj shfaqje teatrale, ekspozit\u00eb, film q\u00eb okay gjithmon\u00eb ka me nxit \u00e7\u00ebshtjen e debatit t\u00eb luft\u00ebs n\u00ebse \u00ebsht\u00eb tema e till\u00eb.[\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row]<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

[vc_row wrap_container=”yes” section_text_color=”light” text_align=”justify”][vc_column][vc_column_text] [\/vc_column_text][vc_column_text]Bjeshka Guri (intervistuesja) Nita Zeqiri (e intervistuara) Akronimet: Bjeshka Guri=BG, Nita Zeqiri=NZ BG: A po m\u2019tregon di\u00e7ka shkurtimisht p\u00ebr veten? NZ: Un\u00eb jom Nita Zeqiri. Mirrna me art fotografi ma shum\u00eb, pak me film. Po n\u00eb t\u00eb nj\u00ebjt\u00ebn koh\u00eb punoj edhe n\u00eb fuqizimin e rinis\u00eb. BG: A po m\u2019tregon di\u00e7ka p\u00ebr […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":488,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[22],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/577"}],"collection":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=577"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/577\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1301,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/577\/revisions\/1301"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/488"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=577"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=577"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=577"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}