{"id":573,"date":"2020-05-21T06:12:15","date_gmt":"2020-05-21T06:12:15","guid":{"rendered":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/site\/?p=573"},"modified":"2021-08-19T09:03:19","modified_gmt":"2021-08-19T09:03:19","slug":"dardan-hoti","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/dardan-hoti\/","title":{"rendered":"Dardan Hoti"},"content":{"rendered":"

[vc_row wrap_container=”yes” section_text_color=”light” text_align=”justify”][vc_column][vc_column_text]<\/p>\n\n

[\/vc_column_text][vc_column_text]Bjeshka Guri (intervistuesja)<\/p>\n

Dardan Hoti (i intervistuari)<\/p>\n

Akronimet: BG=Bjeshka Guri, DH=Dardan Hoti<\/p>\n

BG: A po m\u2019tregon di\u00e7ka p\u00ebr veten?<\/p>\n

DH: Un\u00eb jam Dardani, Dardan Hoti, dhe jam nj\u00eb\u2026 njer\u00ebzit e kan\u00eb t\u00eb qart\u00eb tash: gazetar me profesion, po tash p\u00ebr momentin punoj si organizator edhe producent. T\u00eb njejt\u00ebn koh\u00eb m\u2019u kan\u00eb ba nj\u00eb tet\u00eb vjet q\u00eb merrem me k\u00ebt\u00eb fush\u00eb t\u00eb mediave, por kryesisht duke kombinu mediat me Human Rights, domethan\u00eb, T\u00eb Drejtat e Njeriut; duke shfryt\u00ebzu median edhe me luftu p\u00ebr t\u2019drejtat e njeriut. Punoj n\u00eb televizonin e Dukagjinit p\u00ebr momentin\u2026 ja s\u2019po di tjeter \u00e7ka p\u00ebr vete. Mjaftuesh\u00ebm.<\/p>\n

BG: Mjaftush\u00ebm. Po futemi direkt n\u2019tem\u00eb. \u00c7ka t\u2019kujtohet prej luft\u00ebs?<\/p>\n

DH: Prej luft\u00ebs? M\u2019kujtohen qysh prej koh\u00ebs kur kan\u00eb nis\u00eb ofenzivat edhe neve si familjar\u00eb, si familje, si shpi, na kan\u00eb lajm\u00ebru q\u00eb brenda disa or\u00ebve, ose disa\u2026 si dihet sakt\u00eb n\u2019cil\u00ebn dit\u00eb\u2026 ve\u00e7 kan\u00eb fillu\u2026. Kan\u00eb fillu krismat, kan\u00eb fillu gjith\u00e7ka edhe njerzt ja nisen me u largu prej shpijave edhe n\u2019qat koh\u00eb edhe neve na erdh lajm\u00ebrimi dmth q\u00eb na duhet me e l\u00ebshu shpin\u00eb edhe gjysma e familjes, se e di qe jemi dal\u00eb n\u00eb gjysm\u00eb, edhe gjysma e familjes jemi nis\u00eb p\u00ebr ni fshat, Mamush\u00eb q\u00eb thirret. Pershkak se kemi disa familjar\u00eb atje dhe gjysma e familjes tjet\u00ebr mbet\u00ebn n\u00eb shpi p\u00ebr me u largu ma von\u00eb. M\u2019kujtohen krisma, m\u2019kujtohen lot\u00eb, m\u2019kujtohen njer\u00ebz, m\u2019kujtohen vetura, m\u2019kujtohen b\u00ebrtima, m\u2019kujtohet mungesa e ushqimit, m\u2019kujtohet rruga e gjat\u00eb prej Kosov\u00ebs n\u2019Shqip\u00ebri edhe prej fshatrave n\u00ebp\u00ebr fshatra t\u00eb tjer\u00eb duke u largu dmth prej\u2026<\/p>\n

BG: Me \u00e7ka keni udh\u00ebtu?<\/p>\n

DH: Prej aty kemi udh\u00ebtu me nj\u00eb kamion, i cili ka qen\u00eb i ish-koh\u00ebs s\u00eb Jogusllavis\u00eb, \u201cTam\u201d se e mbaj\u00eb mend shum\u00eb mir\u00eb dhe i gjelb\u00ebrt ka qen\u00eb\u2026 kshtu e kam memorien shum\u00eb t\u00eb qart\u00eb se ka qen\u00eb i mbulum me nj\u00eb ngjyr\u00eb hiri di\u00e7ka, me nj\u00eb far \u201ccerade\u201d ose nuk e di \u00e7ka ka pas\u00eb, po kamioni ka qen\u00eb mjet udh\u00ebtimi kur ne kemi qen\u00eb muj me than\u00eb 30 \u2013 40 veta, brenda n\u00eb nj\u00eb vend domethan\u00eb shum\u00eb t\u00eb ngusht\u00eb edhe njani mbi tjetrin t\u00eb hypun ve\\ me u largu prej vendit.<\/p>\n

BG: Sa vjet i ke pas\u00eb kur ka qen\u00eb?<\/p>\n

DH: \u2026 10 vjet. Don me than\u00eb 10 vjet t\u00eb mbushura. 10 vjet i kam pas\u00eb kur ka qen\u00eb.<\/p>\n

BG: E qysh e keni kuptu q\u00eb duheni me u largu? A keni pas\u00eb naj njoftim t\u2019mahersh\u00ebm prej policis\u00eb?<\/p>\n

DH: Jo prej policis\u00eb, vet\u00ebm q\u00eb prej pjes\u00ebtar\u00ebve t\u2019familjes, ka qen\u00eb an\u00ebtari i Ushtris\u00eb \u00c7lirimtare t\u00eb Kosov\u00ebs, edhe shpia jon\u00eb ka sh\u00ebrby si vend ku ushtar\u00ebt e tjer\u00eb, kush\u00ebri ose \u00e7fardo, kushdo q\u00eb ka qen\u00eb q\u00eb ka kalu, \u00ebsht\u00eb ndal e ka pa si shpi q\u00eb kan\u00eb pauzu, q\u00eb kan\u00eb pushu, q\u00eb jan\u00eb ushqy, edhe ka qen\u00eb si pike\u2026 jo kufitare por si pik\u00eb ndalimi q\u00eb ushtar\u00ebt e Ushtris\u00eb \u00c7lirimtare t\u00eb Kosov\u00ebs dhe masnej p\u00ebr me vazhdu domethan\u00eb n\u00ebp\u00ebr pikat tjera q\u00eb i kan\u00eb pas\u00eb. Dhe tash krejt informacionet q\u00eb kan\u00eb ardh\u00eb, jan\u00eb ardh\u00eb ma s\u2019pari n\u00eb shpin\u00eb ton\u00eb, pastaj jan\u00eb shp\u00ebrnda. Edhe tash, p\u00ebr shkak t\u00eb siguris\u00eb q\u00eb neve na paralajm\u00ebrun edhe na than\u00eb q\u00eb \u00ebsht\u00eb mir\u00eb q\u00eb ju me l\u00ebshu vendin disa dit\u00eb m\u00eb p\u00ebrpara se pritet q\u00eb brenda k\u00ebsaj jave me pas\u00eb\u2026 se disa fshatra p\u00ebrreth kishin nis\u00eb bombardimet, kishin nis\u00eb luftra, kishin nis\u00eb gjith\u00e7ka domethan\u00eb, largimi i njerzve prej fshatrave, dalja n\u2019mal, ose shkuarja diku te ndonj\u00eb familjar tjet\u00ebr n\u00eb ndonj\u00eb fshat tjet\u00ebr, ose n\u00eb ndonj\u00eb qytet tjet\u00ebr, apo edhe kalimi n\u00eb ndonj\u00eb shtet tjet\u00ebr. K\u00ebshtu q\u00eb neve na kan\u00eb dhan\u00eb k\u2019t\u00eb informacion q\u00eb brenda disa dit\u00ebve do t\u00eb ndodh\u00eb edhe k\u2019tu, edhe ashtu u b\u00eb domethan\u00eb mas. Pasi q\u00eb na gjysma e familjes jemi largu domethan\u00eb n\u00eb Mamush\u00eb, n\u00eb k\u2019t\u00eb fshatin q\u00eb e p\u00ebrmenda edhe ma her\u00ebt, gjysma tjet\u00ebr ka mbet\u00eb mas 5 dite domethan\u00eb \u00ebsht\u00eb ba edhe masakra edhe ofenziva n\u00eb Krush\u00eb t\u00eb Madhe. Mas asaj domethan\u00eb q\u00eb pa elemente q\u00eb na jena largu.<\/p>\n

BG: E n\u2019Mamush\u00eb qysh ka qen\u00eb atmosfera?<\/p>\n

DH: Mamusha ka qen\u00eb nj\u00eb vend, nj\u00eb fshat ku jeton shumic\u00eb turke, komuniteti turk, edhe si vend domethan\u00eb nuk \u00ebsht\u00eb prek as nuk \u00ebsht\u00eb nguc\u00eb gjat\u00eb koh\u00ebs s\u00eb luft\u00ebs. Nuk \u00ebsht\u00eb b\u00eb kurrfar\u00eb krimi, as kurrfar\u00eb, as djegje, as shkat\u00ebrrim, as kurgj\u00eb tjet\u00ebr n\u00eb at\u00eb vend, edhe p\u00ebrshkak q\u00eb ka jetu komuniteti turk edhe kan\u00eb qen\u00eb pak ma t\u2019sigurt\u00eb, edhe na e kemi ndi vet\u00ebn ma t\u2019sigurt\u00eb. Po baba\u2026 pas asaj q\u00eb ka fillu domethan\u00eb n\u00eb \u00e7do fshat tjet\u00ebr dhe n\u00eb Krush\u00eb, edhe n\u2019Mamush\u00eb jan\u00eb ardh\u00eb policia edhe I kan\u00eb nxjerr\u00eb komplet familjet q\u00eb jan\u00eb kan\u00eb t\u2019strehune, domethan\u00eb refugjat\u00eb na ishim brenda asaj jave, komplet familjet q\u00eb kane qen\u00eb t\u2019strehune domethan\u00eb n\u2019Mamush\u00eb na kan\u00eb nxjerr\u00eb midis fshati, me nj\u00eb shesh k\u2019shtu shum\u00eb t\u2019madh, edhe jan\u00eb kan\u00eb nuk e di sa, nuk m\u2019kujtohen sa kan\u00eb qen\u00eb, por nj\u00eb num\u00ebr I madh i njer\u00ebzve q\u00eb kishin ardh\u00eb prej fshatrave tjer\u00eb, edhe q\u00eb ishin strehu n\u2019Mamush\u00eb, n\u2019qato momentu u gjendeshin domethan\u00eb midis fshati. Gjat\u00eb krejt qasaj jave\u2026<\/p>\n

BG: Edhe \u00e7ka kan\u00eb vepru?<\/p>\n

DH: Po.. ma s\u2019pari na kemi qen\u00eb t\u2019strehum n\u00eb ni familje, Morina e ka pas\u00eb mbiemrin, dhe kemi qen\u00eb rret 40 veta domethan\u00eb t\u00eb strehum aty, plus familjet q\u00eb kan\u00eb jetu domethan\u00eb atje, jemi kan\u00eb rreth 100 veta n\u2019qato dy-tri shpija t\u2019vogla, qysh kan\u00eb jetu ata me vllaz\u00ebn e k\u2019shtu familje e madhe. Edhe ata na kan\u00eb nxjerr\u00eb neve p\u00ebr me na nis\u00eb ose p\u00ebr Shqip\u00ebri\u2026 n\u00eb fakt ne nuk e kemi dit\u00eb as p\u00ebr ku po na nisin. Prej qatij sheshi na kan\u00eb hyp n\u00ebp\u00ebr qeta kamiona, ose n\u00ebp\u00ebr kerre, ose kudo, me \u00e7fardo forme t\u2019transportit edhe ve\u00e7 na kan\u00eb nxjerr\u00eb prej fshatit, por na kurr\u00eb nuk e kena dit\u00eb se ku po na d\u00ebrgojn\u00eb. Edhe tash informacionet kan\u00eb ardhe q\u00eb jo po ju d\u00ebrgojn\u00eb me nj\u00eb burg, jo po ju d\u00ebrgojm\u00eb me nj\u00eb vend tjet\u00ebr ku ka me bombardu NATO, jo po ju d\u00ebrgojm\u00eb n\u00eb different \u00ebay k\u2019shtu kah na kan\u00eb \u00e7u. Edhe prej qatij vendi\u2026 n\u00eb fakt n\u2019qat shesh domethan\u00eb na jemi kan\u00eb n\u00eb mesin e njer\u00ebzve ku \u00ebsht\u00eb ba edhe ni vrasje. Nj\u00eb person i cili ka pas\u00eb simbole shqiptare dhe e ka kund\u00ebrshtu nj\u00eb urdh\u00ebr q\u00eb \u00ebsht\u00eb dhan\u00eb prej polic\u00ebve serb, edhe \u00ebsht\u00eb vra domethan\u00eb midis qatij vendi. Shumica e njer\u00ebzve e kan\u00eb pa, un\u00eb nuk e kam pa fatmir\u00ebsisht vrasjen, por krismat edhe k\u2019to jan\u00eb d\u00ebgju edhe reagimet e njer\u00ebzve p\u00ebrreth. Edhe mas asaj na kan\u00eb marr\u00eb e na kan\u00eb mbledh\u00eb n\u00ebp\u00ebr kamiona dhe mjete t\u00eb ndryshme transporti dhe na kan\u00eb nis\u00eb n\u2019destinacione t\u00eb ndryshme q\u00eb kurr\u00eb se kemi dit\u00eb po fatmir\u00ebsisht na kemi p\u00ebrfundu n\u00eb kufi me Shqip\u00ebrin\u00eb. Edhe domethan\u00eb qajo ka qen\u00eb ajo koha kur na kemi kalu n\u00eb Shqip\u00ebri edhe na kan\u00eb siguru \u2026 na kan\u00eb dep\u00ebrtu\u2026<\/p>\n

BG: A po t\u2019kujtohet eksperienca gjat\u00eb rrug\u00ebs?<\/p>\n

DH: Po po m\u2019kujtohet eksperienca gjat\u00eb rrug\u00ebs. Po m\u2019kujtohet q\u00eb t\u2019vetmin send q\u00eb e kemi pas\u00eb ushqim kan\u00eb qen\u00eb do keksa edhe do kek t\u2019vog\u00ebl me \u00e7okollat\u00eb q\u00eb jan\u00eb sh\u00ebrby krejt njerzt, por jemi kan\u00eb 30-40 veta n\u2019qat kamion q\u00eb \u00ebsht\u00eb kan\u00eb shum\u00eb hap\u00ebsira e vog\u00ebl. Edhe mbaj n\u2019mend q\u00eb na kan\u00eb ndal disa her\u00eb gjat\u00eb rrug\u00ebs, por na kurr\u00eb nuk e kena dit\u00eb kur kena me pshtu ose kur kena me vdek\u00eb, ose \u00e7ka ka me ndodh\u00eb me neve, edhe plus ishim vet\u00ebm gjysma e familjes. Edhe mbaj n\u2019mend q\u00eb disa djem t\u2019ri q\u00eb kan\u00eb qen\u00eb mbi 20 vjet, p\u00ebrshkak q\u00eb kane kcy domethan\u00eb gjat\u00eb rrug\u00ebs andej me shku, kan\u00eb zbrit prej kamionit n\u00ebp\u00ebr mal e n\u00ebp\u00ebr mal e vet\u00ebm me ik prej qasajna se neve na thojshin qe kan\u00eb me ju \u00e7u me ju vra me ni vend q\u00eb kurr\u00eb s\u2019e dijshim. Sidomos djemt mbi 20 vje\u00e7 q\u00eb i klasifikojshin edhe i ndajshin domethan\u00eb prej secil\u00ebs\u2026varet tash\u2026 prej neve nuk ka ndodh\u00eb p\u00ebrshkak se kan\u00eb zbrit\u00eb ma her\u00ebt prej kamionit ku un\u00eb kam qen\u00eb. Por kemi d\u00ebgju q\u00eb prej rasteve tjera, prej vendeve tjera, prej mjeteve transporti tjera i kan\u00eb selektu djemt edhe i kan\u00eb marr\u00eb djemt e ri q\u00eb kan\u00eb qen\u00eb 18-20 vjet. Edhe tash ndalemi pas, dy prej familjar\u00ebve tan\u00eb domethan\u00eb kan\u00eb zbrit gjat\u00eb rrug\u00ebs.<\/p>\n

BG: I kan\u00eb zbrit\u00eb policia?<\/p>\n

00:09:23 – 00:09:28 \u2013 D: Jo kan\u00eb zbrit\u00eb vet\u00eb k\u2019ta, edhe kur jan\u00eb largu prej kamionit prej k\u2019tij vendit q\u00eb na shkojshim\u2026<\/p>\n

BG: Pa e dit\u00eb policia?<\/p>\n

DH: Pa e dit\u00eb policia ata jan\u00eb largu edhe nuk e kemi dit\u00eb masnej \u00e7ka ka ndodh\u00eb me ta, ndoshta p\u00ebr nja dy jav\u00eb ose ma shum\u00eb. Domethan\u00eb ve\u00e7 kan\u00eb zbrit\u00eb edhe kurgjo\u2026 krejt koh\u00ebn ka pas\u00eb ve\u00e7 qamje qamje qamje. Kajshin njerzt se dijshin \u00e7ka po ndodh\u00eb. Bijke shi, edhe tash krejt shiu q\u00eb na ndajke domethan\u00eb n\u00ebp\u00ebr birat e asaj \u201ccarad\u00ebs\u201d t\u00eb shkyme q\u00eb ka qen\u00eb i mbulum kamioni, edhe komplet rruga, spo di sa ka bo tash prej Mamush\u00ebs deri n\u00eb kufi, n\u00eb Morina domethan\u00eb n\u00eb Shqip\u00ebri. Ka pas\u00eb nd\u00ebrprerje, konfiskime t\u00eb sendeve q\u00eb kan\u00eb marr\u00eb policia prej njerzve, kan\u00eb marr\u00eb ari (dukat), kan\u00eb marr\u00eb sende t\u2019vlefshme, edhe domethan\u00eb na kan\u00eb konfisku.<\/p>\n

BG: E shoferi?<\/p>\n

DH: Shoferi ka qen\u00eb prej Mamush\u00ebs domethan\u00eb i cili na ka \u00e7u deri atje dhe \u00ebsht\u00eb kthy mbrapa. Tash nuk e di a \u00ebsht\u00eb kthy a \u00e7ka ka ndodhe me ta, por neve na ka d\u00ebrgu deri n\u00eb kufi.<\/p>\n

BG: Domethan\u00eb i ka ndjek\u00eb urdh\u00ebrat e policis\u00eb?<\/p>\n

DH: I ka ndjek\u00eb urdh\u00ebrat e policis\u00eb \u00e7ka do qe \u00ebsht\u00eb than\u00eb prej tyne edhe ky ka vepru. Edhe e mbaj mend si sot q\u00eb krejt njerzt i b\u00ebrtitshin edhe mundoheshin me komuniku me ta. Por ai ka qen\u00eb aq i stresum, aq i panikum q\u00eb nuk e dijke \u00e7ka ka me ndodh me ta, as me neve. Normal kur e ki ni kamion njerz kah 30 \u2013 40 veta mrena \u00ebsht\u00eb shum\u00eb p\u00ebrgjegj\u00ebsi edhe normal q\u00eb ka pas\u00eb raste kur u kan\u00eb tu aksidentu me kerre tjera ose me naj vend tjet\u00ebr p\u00ebrshkak t\u00eb shpejt\u00ebsis\u00eb dhe panik\u00ebs q\u00eb e ka pas\u00eb domethan\u00eb krejt koh\u00ebs, edhe u mundu me na largu sa ma shpejt me na d\u00ebrgu n\u00eb kufi.<\/p>\n

BG: E qysh e keni prit\u00eb lajmin e mb\u00ebrritjes n\u00eb kufi me Shqip\u00ebrin\u00eb?<\/p>\n

DH: Po na nuk e dijshim praktikisht \u00e7ka \u00ebsht\u00eb tu ndodh\u00eb me neve, hala nuk e dijshim domethan\u00eb. Dolem prejt kamionit, prej asaj, se na t\u00eb mbyllun jena kan\u00eb domethan\u00eb ka pas\u00eb hap\u00ebsira q\u00eb nuk kemi mujt me marr\u00eb frym\u00eb me mbijetu. Normal se kemi pas\u00eb edhe uj\u00eb edhe disa gj\u00ebsende tjera. Kur kemi zbrit tash\u2026 kurgjo\u2026. Na kemi qen\u00eb faktikisht me dy njer\u00ebz mangu q\u00eb na kishin zbrit\u00eb gjat\u00eb rrug\u00ebs. Tash domethan\u00eb ty ndjenjat s\u2019dihet \u00e7ka \u00ebsht\u00eb t\u2019u ndodh\u00eb me ty, edhe plus un\u00eb kam qen\u00eb i vog\u00ebl, 10 vje\u00e7. Une ve\u00e7 e di q\u00eb t\u00ebr\u00eb koh\u00ebn kam qajt\u00eb edhe q\u00eb kam qen\u00eb n\u2019krah\u00eb t\u2019babit tim edhe krah\u00eb t\u2019grues t\u00eb agjit tim, qysh na kan\u00eb kap\u00eb gjysma e familjes domethan\u00eb q\u00eb jemi largu, se mami edhe motra jem kan\u00eb mbet\u00eb n\u2019Krush\u00eb, un\u00eb edhe babi me tri gra t\u00eb agj\u00ebs edhe fmij\u00eb tjer\u00eb domethan\u00eb jemi nis\u00eb, edhe dy djem\u00eb t\u00eb agj\u00ebs q\u00eb kan\u00eb qen\u00eb ma t\u2019rritun jemi nis\u00eb domethan\u00eb prej Mamush\u00eb edhe pastaj kemi p\u00ebrfundu n\u00eb kufi. Edhe masi kemi zbrit\u00eb, kur i kemi d\u00ebgju, se tash familje Kuksiane, familje t\u00eb ndryshme t\u00eb Shqip\u00ebris\u00eb anash kufnit, kan\u00eb qen\u00eb duke prit t\u2019u i pranu familjet tjera prej Kosov\u00ebs. Edhe \u2026 po ky moment kur kena zbrit\u00eb na kemi pa hala polic\u00eb serb edhe t\u00eb cil\u00ebt na shtyjshin me arm\u00eb, na bojshin me ni far\u00eb rrethi edhe na shtyjshin drejt\u00eb kufinit domethan\u00eb. Na normal q\u00eb se kemi dit\u00eb as ku jena as ku po na \u00e7ojne, kurgjo nuk kishim, kurrfar\u00eb emocione. Edhe mbaj mend shum\u00eb mir\u00eb q\u00eb nj\u00ebri prej ushtar\u00ebve ja ka ba babit tem k\u2019shtu \u201chajde\u201d, se s\u2019po m\u2019kujtohet serbisht por e di kuptimin qysh e ka \u201chajde, keni dasht\u00eb Amerik\u00eb, hajde Amerik\u00eb\u201d, edhe ve\u00e7 me arm\u00eb ju ka mshu njerzve ashtu q\u00eb kaloni demek, e nuk kan\u00eb ba as vrasj\u00eb as kurgjo, por thjesht\u00eb ashtu dep\u00ebrtim p\u00ebrtej kufinit.<\/p>\n

BG: Domethan\u00eb mamin edhe motr\u00ebn i ke pas\u00eb n\u2019Krush\u00eb?<\/p>\n

DH: I kam pas\u00eb n\u2019Krush\u00eb. Edhe pjes\u00ebn tjet\u00ebr tr\u00eb agj\u00ebt e mi, \u00e7ik\u00ebn e agj\u00ebs tjet\u00ebr, ni pjes\u00eb\u2026. Komplet gjith\u00eb familja qysh jena nda, gjysa e familjes jan\u00eb kan\u00eb atje, gjysa familjes jemi shku. Se p\u00ebrshkak q\u00eb gjat\u00eb koh\u00ebs t\u2019luft\u00ebs babi jem ka jetu me tre v\u00ebllez\u00ebrit e vet, domethan\u00eb 4 vllaznit kan\u00eb jetu n\u00eb nj\u00eb shpi. T\u00eb kat\u00ebrtit kan\u00eb qen\u00eb t\u2019martum, t\u2019kat\u00ebrtit kan\u00eb pas\u00eb fmij\u00eb, edhe t\u2019kat\u00ebrtit domethan\u00eb\u2026 po grat\u00eb, fmijt\u00eb, komplet familja k\u2019shtu, njer\u00ebzit e s\u2019disa an\u00ebtar\u00ebshe.<\/p>\n

BG: Edhe qysh keni kalu\u2026?<\/p>\n

DH: Pastaj jemi shku na\u2026 familja e par\u00eb q\u00eb na ka dal\u00eb p\u00ebrpara, domethan\u00eb q\u00eb tash e 20 vjet hala kemi shoqni me ta edhe mbajm\u00eb kontakte. Ka qen\u00eb nj\u00eb burr\u00eb, Hysen e ka emrin edhe tashm\u00eb ka vdek para ni vjete, por familja e tij na ka prit\u00eb, na ka strehu komplet grupin, gjysma e familjes q\u00eb kemi qen\u00eb na ka marr\u00eb n\u2019shpi t\u00eb tij. E mbaj n\u2019mend q\u00eb ka qen\u00eb nj\u00eb xhip shum\u00eb i madh edhe mbrapa kemi hip me tesha, me njer\u00ebz, e sene. Ve\u00e7 aty domethan\u00eb prej kamionit kur jemi dal\u00eb jemi nda familjet qysh kemi qen\u00eb rrethet ma t\u2019ngushta edhe kemi vazhdu n\u00eb Kuk\u00ebs. Na ka strehu kjo familje, na ka marr\u00eb n\u00eb shpi t\u2019vet\u00eb, jemi rehatu aty edhe masnej kemi nis\u00eb njoftimet n\u00ebp\u00ebr radio, n\u00ebp\u00ebr televizione p\u00ebr me tregu gjysm\u00ebs tjet\u00ebr q\u00eb na jemi mir\u00eb, kemi kalu n\u00eb Shqip\u00ebri, edhe si kontakt i vet\u00ebm ka qen\u00eb mes radios edhe kurgjo tjet\u00ebr domethan\u00eb p\u00ebr me marr\u00eb vesh kush \u00ebsht\u00eb gjall\u00eb edhe qysh me ba njoftim. Edhe fatmir\u00ebsisht qat njoftimin q\u00eb e kena ban a si familje e ka d\u00ebgju mami jem, ose motra, nuk m\u2019kujtohet bash mir\u00eb, t\u2019cil\u00ebt non-stop kan\u00eb kqyr qysh me marr\u00eb informacion e me pyt\u00eb njer\u00ebz. Po n\u2019mesin e k\u2019tyne rreth dy jav\u00eb tjera nuk jemi taku me gjysm\u00ebn e familjes tjet\u00ebr, as nuk e kemi dit\u00eb a jan\u00eb t\u00eb gjalle a jan\u00eb t\u00eb vdekur. N\u2019mesin e k\u00ebtyre dy jave ka pas\u00eb domethan\u00eb informacione nga m\u00eb t\u00eb ndryshmet. Ja \u00ebsht\u00eb vdek\u00eb, ja nj\u00eb person\u2026 tash vijshin shpjegimet p\u00ebr shembull nga nj\u00eb person dhe i shkojke shpjegimi komplet mamit tem. Edhe thojke nj\u00eb person pak e plot\u00eb\u2026 e ka kap\u00eb kam\u00ebn k\u2019shtu nj\u00eb bombardim, njan\u00ebn kam\u00eb e ka njan\u00ebn kam\u00eb s\u2019e ka, njana ka vdek\u00eb, njana\u2026 a din ti je mush\u00eb me informacione t\u00eb lloj-llojshme, domethan\u00eb gjat\u00eb k\u00ebtyre dy jave q\u00eb un\u00eb prap\u00eb i kam kalu tu kajt\u00eb edhe qeto dy jav\u00eb. As s\u2019mu hajke buka as kurgjo domethan\u00eb s\u2019kam ba gjat\u00eb k\u00ebtyre dy jave, derisa ata e kan\u00eb marr\u00eb njoftimin tone prej Kuksin q\u00eb na jemi rehat, jena gjall\u00eb, personat q\u00eb jemi shku domethan\u00eb. Edhe ata tani e kan\u00eb ndjek\u00eb qat njoftim. Jan\u00eb kan\u00eb normale, kan\u00eb p\u00ebrjetu domethan\u00eb gjith\u00e7ka brenda dy jave.<\/p>\n

BG: N\u2019Krush\u00eb?<\/p>\n

DH: N\u2019Krush\u00eb, e tu ik\u00eb n\u00ebp\u00ebr fshatra tjer\u00eb p\u00ebr derisa kan\u00eb arrit\u00eb edhe me kalu edhe ata n\u2019Shqip\u00ebri si krejt, shumica, nj\u00eb p\u00ebrqindje e madhe e njer\u00ebzve n\u2019Kosov\u00eb. Na prej Kuk\u00ebsit, dit\u00ebn e fundit\u2026 ni jav\u00eb kemi nejt\u00eb n\u2019Kuk\u00ebs. Familja jon\u00eb e ka pas\u00eb nj\u00eb kush\u00ebri n\u00eb Tiran\u00eb edhe ai \u00ebsht\u00eb interesu p\u00ebr neve me na gjet\u00eb nj\u00eb vend pak ma t\u2019mir\u00eb, me qen\u00eb ma rehat edhe ma komod\u00eb. Edhe jemi nis\u00eb prej Kuk\u00ebsit n\u00eb Tiran\u00eb, po dit\u00ebn e fundit q\u00eb jemi nis\u00eb, gjysma e familjes tjet\u00ebr masnej kan\u00eb ardh\u00eb n\u00eb Kuk\u00ebs. Na s\u2019jena taku prap\u00eb. Na jena nis\u00eb p\u00ebr Tiran\u00eb, jena shku n\u2019Tiran\u00eb, jena vendos\u00eb n\u00eb ni objekt t\u2019p\u00ebrgjithsh\u00ebm ku kena qen\u00eb 250 njer\u00ebz brenda. \u00cbsht\u00eb thirr\u00eb Medreseja, ka qen\u00eb Medrese ku \u00ebsht\u00eb mbajt\u00eb edukat\u00eb\u2026 ka qen\u00eb shkoll\u00eb\u2026 po menoj jo shkoll\u00eb, po ka qen\u00eb si lloj Medreseje, okay Medrese\u2026 e kuptove \u00e7ka \u00ebsht\u00eb s\u2019po e shpjegoj. Edhe jemi vendos\u00eb familje t\u00eb ndryshme prej Kosove q\u00eb jan\u00eb shku n\u2019Shqip\u00ebri, edhe jemi vendos\u00eb n\u00eb at\u00eb Medrese. Kemi qen\u00eb rreth 25 familje ndoshta, ose edhe ma shum\u00eb, nuk e mbaj mend sakte, por e di q\u00eb kemi qen\u00eb mbi 200 persona. Edhe secila familje ka pas\u00eb t\u2019vendost domethan\u00eb si nj\u00eb dhom\u00eb super t\u2019madhe me shtret\u00ebr, me kuzhin\u00eb t\u2019p\u00ebrbashk\u00ebt me krejt njerzt, edhe aty kemi q\u00ebndru 3 muj gjat\u00eb krejt koh\u00ebs q\u00eb kemi qen\u00eb refugjat\u00eb n\u00eb Shqip\u00ebri. Mas ni jave e kemi marr\u00eb\u2026 ve\u00e7 kur kemi pa q\u00eb edhe pjesa tjet\u00ebr e familjes pa dy agjallar\u00eb ose dy vllez\u00ebrit e bab\u00ebs jan\u00eb t\u00eb vdekur domethan\u00eb gjat\u00eb luft\u00ebs, pa ata dy domethan\u00eb jan\u00eb ardh\u00eb. Por q\u00eb jemi bashku n\u00eb Mars n\u00eb\u2026 s\u2019po m\u2019kujtohet data\u2026 s\u2019ka lidhje n\u00eb Mars jemi taku, jan\u00eb ardh\u00eb ata, jemi ba bashk\u00eb, edhe masnej kemi vazhdu q\u00ebndrimin n\u00eb qat Medrese. Na kemi fillu shkoll\u00ebn, kemi nis\u00eb\u2026 p\u00ebrshkak q\u00eb ka qen\u00eb Medrese nj\u00eb far\u00eb forme e kemi pas\u00eb t\u00eb obligum edhe me msu edhe pak k\u2019si land\u00eb fetare. Por q\u00eb mas ni kohe, mas dy jave un\u00eb jam t\u00ebrhjek prej asajne edhe jam shku me ni shkoll\u00eb normale, fillore q\u00eb e kemi pas\u00eb anash, ve\u00e7 anash Medreses\u00eb ka qen\u00eb rrug\u00ebs\u2026 me e kalu rrug\u00ebn, p\u00ebrshkak q\u00eb s\u2019m\u2019ka p\u00eblqy kjo fetarja edhe nj\u00eb muj e gjys\u00eb-dy, po dy muj kam kry klas\u00ebn e kat\u00ebrt, ve\u00e7 e kam vazhdu qashtu qysh kam qen\u00eb n\u00eb Kosov\u00eb edhe ve\u00e7 e kam vazhdu shkoll\u00ebn atje. Gjith\u00e7ka muj me t\u00eb tregu masnej p\u00ebr peridh\u00ebn sa kemi kalu atje brenda atyre 3 mujve. S\u2019po di \u00e7ka me theksu edhe \u00e7ka me specifiku, p\u00ebrshkak se ka pas\u00eb shum\u00eb ngjarje dhe zhvillime brenda atij vendi.<\/p>\n

BG: A keni marr\u00eb lajme prej Kosov\u00ebs gjat\u00eb asaj kohe?<\/p>\n

DH: Lajme kemi marr\u00eb nga m\u00eb t\u00eb ndryshmet, sa q\u00eb ma p\u00ebr ni person t\u2019caktum merrshim 4-5 informacione t\u00eb ndryshme domethan\u00eb. Edhe erdh ni moment kur ti ma \u00e7ka me besu, nuk ke dit\u00eb ma se nuk ke pas\u00eb fotografi, nuk ke pas\u00eb video t\u00eb personave t\u2019caktum. Normal q\u00eb interesimi jon\u00eb ka qen\u00eb p\u00ebr dy vllaznit e bab\u00ebs t\u00eb cil\u00ebt kan\u00eb vdek\u00eb edhe na nuk e kemi dit\u00eb a i kan\u00eb vra, a i kan\u00eb zhduk\u00eb, a \u00e7ka ka ndodh\u00eb me ta, domethan\u00eb a kan\u00eb mu kthy a jan\u00eb diku t\u00eb gjall\u00eb, edhe k\u00ebt\u00eb informacion nuk e kemi pas\u00eb deri n\u00eb vitin 2004-2005 kur i kemi t\u00eb zhdukurit domethan\u00eb, kur i kemi nj\u00eb pjes\u00eb t\u2019kufomave edhe kur jan\u00eb identifiku. Po informacione kemi pas\u00eb ngam\u00eb t\u00eb ndryshmet. Domethan\u00eb \u00e7do dit\u00eb ka ardh\u00eb nj\u00eb informacion tjet\u00ebr, \u00e7do dit\u00eb ka ardh\u00eb nji\u2026 ndoshta p\u00ebr t\u2019njejtin person \u00e7do dit\u00eb ka pas\u00eb informacione t\u00eb ndryshme.<\/p>\n

BG: E p\u00ebr masakr\u00ebn e Krush\u00ebs?<\/p>\n

DH: Po kemi d\u00ebgju. Nj\u00eb pjes\u00eb t\u00eb masakrave vet\u00ebm se i kam pa. e kan\u00eb dit\u00eb gjysma e familjes tem q\u00eb kane qen\u00eb n\u2019Krush\u00eb q\u00eb ato masakra kan\u00eb ndodh\u00eb. Po tash k\u00ebrkush nuk dijke me besu q\u00eb qata dy persona jan\u00eb n\u2019mesin e qasaj masakre, ose dikush thojke, p\u00ebrshkak q\u00eb n\u2019Krush\u00eb ka pas\u00eb edhe refugjat\u00eb tjer\u00eb q\u00eb kane ardh\u00eb prej fshatrave tjer\u00eb, edhe informacionet kan\u00eb qen\u00eb t\u00eb ndryshme, nuk ke mujt me besu a din se \u00e7far\u00eb informacione kan\u00eb ardh\u00eb se jan\u00eb kan\u00eb edhe t\u2019pakuptushme edhe jan\u00eb kan\u00eb\u2026 p\u00ebr shembull kan\u00eb than\u00eb q\u00eb n\u2019Krush\u00eb q\u00eb i kan\u00eb vra krejt njerzt kan\u00eb qen\u00eb refugjat\u00eb. Asnjana s\u2019ka qen\u00eb e v\u00ebrtet\u00eb, do t\u00eb thot\u00eb kan\u00eb qen\u00eb banor\u00ebt e Krush\u00ebs. Tash kan\u00eb ardh\u00eb informacione q\u00eb nj\u00eb kamion\u00eb shum\u00eb i madh me 50, 100 viktima, ose sa do q\u00eb kan\u00eb q\u00ebllu brenda kan\u00eb p\u00ebrfundu t\u00eb djegur n\u00eb nj\u00eb lum\u00eb. Edhe ti ke pas\u00eb t\u00eb ndryshme tash ti kurr\u00eb nuk e ke dit\u00eb n\u00eb cilin prej vendeve kan\u00eb qen\u00eb familjar\u00ebt e tu, ose familjar\u00ebt normal e tjerave familje q\u00eb kena jetu bashke.<\/p>\n

BG: E qysh i p\u00ebrjetojshe k\u00ebto informata ti si fmij\u00eb?<\/p>\n

DH: Mu m\u2019kujtohet shum\u00eb mir\u00eb q\u00eb un\u00eb u pata nis\u00eb me u marr\u00eb me aktivitete shum\u00eb p\u00ebrshkak q\u00eb neve na merrshin non-stop. Ka pas\u00eb aktivitete non-stop, ka pas\u00eb lojna, ka pas\u00eb si me than\u00eb ekskurizione ka pas\u00eb.. P\u00ebrshkak q\u00eb\u2026 ka pas\u00eb edhe aktivitete t\u2019ve\u00e7anta sidomos\u2026 nejse tash kur t\u2019jemi n\u00eb nj\u00eb komunitet arab edhe komunitet musiman, normal t\u2019kan\u00eb nda prej \u00e7ikave, \u00e7ikat ve\u00e7 djemt ve\u00e7. Gjithmon\u00eb ka qen\u00eb edhe kur jena shku me ba naj klas\u00eb m\u00ebsimore brenda objektit domethan\u00eb kemi qen\u00eb t\u00eb ndam\u00eb. Po e di q\u00eb kemi pas\u00eb gara, kemi pas\u00eb lojna, edhe na si 10 vje\u00e7ar\u00eb na ka humb\u00eb v\u00ebmendja n\u00eb qato pika. Por prap\u00eb kur je kan\u00eb n\u00eb mesin e familjeve, kur i ke pa njerzt q\u00eb kan\u00eb pas\u00eb m\u00ebrzi edhe tu kajt\u00eb edhe, ti ose je mb\u00ebshtet\u00eb diku ose\u2026 Mami jem zakonisht, masi ka ardh masnej \u00ebsht\u00eb kujdes\u00eb aq shum\u00eb p\u00ebr mu sa q\u00eb nuk m\u2019ka ra me p\u00ebrjetu qato m\u00ebrzia. M\u2019ka marr\u00eb shum\u00eb me veti, ajo ka dal\u00eb ka punu, ka punu n\u2019kuzhin\u00eb p\u00ebr refugjat\u00eb t\u00eb tjer\u00eb ka ba ushqim p\u00ebr refugjat\u00eb t\u00eb tjer\u00eb edhe m\u2019ka marr\u00eb non-stop me veti. Edhe i kam ik\u00eb pak k\u00ebsaj pjese ku \u00ebsht\u00eb kajt\u00eb e kur \u00ebsht\u00eb fol. Non-stop gati thuajse jan\u00eb kujdes\u00eb q\u00eb fmijt\u00eb mos me qen\u00eb t\u2019pranish\u00ebm. Edhe pse nat\u00ebn kur ke flejt, se ti ke flejt me ni dhom\u00eb, domethan\u00eb me nj\u00eb ambientme krejt njer\u00ebzit, 15 veta\u202614-15 veta kemi qen\u00eb me nj\u00eb dhom\u00eb edhe normal q\u00eb ke pas\u00eb me ni prej grave t\u00eb agj\u00ebs q\u00eb nuk I kan\u00eb pas\u00eb burrat e tyne, q\u00eb kan\u00eb pas\u00eb diskutime non-stop, edhe q\u00eb kane kajt\u00eb non-stop, kan\u00eb p\u00ebrmend. Po e di q\u00eb edhe shkolla, edhe aktivitetet, edhe plus kam punu faktikisht, si 10 vje\u00e7ar kam punu me nj\u00eb gru. Nd\u00ebrtesa ku kemi banu, anash u kan\u00eb nj\u00eb treg, tregu po\u2026 edhe ka qen\u00eb nj\u00eb gru me tri vajza edhe m\u2019ka pun\u00ebsu, m\u2019kan\u00eb dhan\u00eb ushqim edhe pare brenda dit\u00ebs q\u00eb une me mbajt\u00eb plastika, me mbajt\u00eb sene gjat\u00eb asaj kohe sa kam qen\u00eb n\u00eb qat periudh\u00eb nj\u00eb muj dit\u00eb.[\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row]<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

[vc_row wrap_container=”yes” section_text_color=”light” text_align=”justify”][vc_column][vc_column_text] [\/vc_column_text][vc_column_text]Bjeshka Guri (intervistuesja) Dardan Hoti (i intervistuari) Akronimet: BG=Bjeshka Guri, DH=Dardan Hoti BG: A po m\u2019tregon di\u00e7ka p\u00ebr veten? DH: Un\u00eb jam Dardani, Dardan Hoti, dhe jam nj\u00eb\u2026 njer\u00ebzit e kan\u00eb t\u00eb qart\u00eb tash: gazetar me profesion, po tash p\u00ebr momentin punoj si organizator edhe producent. T\u00eb njejt\u00ebn koh\u00eb m\u2019u kan\u00eb […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":478,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[22],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/573"}],"collection":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=573"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/573\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1317,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/573\/revisions\/1317"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/478"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=573"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=573"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=573"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}