{"id":1187,"date":"2021-01-21T00:55:43","date_gmt":"2021-01-21T00:55:43","guid":{"rendered":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/?p=1187"},"modified":"2021-08-19T09:22:31","modified_gmt":"2021-08-19T09:22:31","slug":"sadbere-aliti","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/sadbere-aliti\/","title":{"rendered":"Sadbere Aliti"},"content":{"rendered":"

[vc_row][vc_column][vc_column_text]<\/p>\n\n

[\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Medin\u00eb Dauti (intervistuesja)<\/p>\n

Sadbere Altini (e intervistuara)<\/p>\n

Akronimet: MD= Medin\u00eb Dauti, SA= Sadbere Altini<\/p>\n

 <\/p>\n

SA: Niher n\u00eb t\u00eb \u201899-ten, tani ktu luft\u00eb ska pas\u00eb jo ska pas\u00eb, e vetmja shpi e jona o kan\u00eb n\u00eb komun\u00ebn e Ranillukut, edhe sa her\u00eb kan\u00eb kalu ato kerret, tenkat, krejt\u00eb shpia u dridhke, nja 1000-2000 tenka krejt ren\u00eb. Ja nisshim i njehshim, sa thojsha o Zot krejt\u00eb shqiptar\u00ebt paskan me i myten. As nat\u00ebn as kurr\u00eb n\u00eb jet\u00eb gjum\u00eb skena ba, kurr\u00eb, kurr\u00eb kurr\u00eb. Tani, tani ja nisen krejt me i qiten prej shpijave, prej shpijave kur e hjeken Petrovcin pata dal posht me kqyr edhe m\u00eb than\u00eb ik mrena ik se shqiptark je, edhe t\u00eb mysin edhe ty.<\/p>\n

Edhe serbt ja u bojshin me dur prej asaj ane hajde kishe qe po shkojm\u00eb po ikim, qet fmin\u00eb e kisha t\u00eb vog\u00ebl, nejse i hjeken krejt prej shpijave une kom nejt hala aty edhe bombardimet kur jan\u00eb kanen, kur ja nisen aty me gjujt ngat neve, ngat neve na dulem n\u00eb livadh edhe ja nisshem me ik\u00eb her me ni an\u00eb, her me ni an\u00eb krejt qysh i bike ato.<\/p>\n

Une jam kanen, dy djemt, burri edhe vjehrri edhe qeni kur na pake tu ik neve, kah shkojshim na qeni vike me neve, deri u nalen ama jena trishtu.<\/p>\n

Tani, qekaq, prej serbve s\u2019kom\u00eb pas\u00eb qat\u2019her problem, tani masanej kan\u00eb ardhun, ja ku osht U\u00c7K-ja, ja dilni jasht\u00eb, ashtu kshtu tani ja nisa me iken. Kom\u00eb shku tani n\u00eb T\u00ebrnovc, n\u00eb T\u00ebrnavc une mir kam kapercy. Mir\u00eb, po pleqt qe se kom dit ku i kam, kur kom ni qe i kam hazen n\u00eb Ternavc jam gxu, a e din\u00eb q\u00eb kom kujtu qe krejt i kan\u00eb myten?<\/p>\n

SA: Pernime a?<\/p>\n

SA: Po, tani ni koh\u00eb t\u00eb gjat\u00eb p\u00ebr familjen hiq se kam dit\u00eb, e kam dit\u00eb q\u00eb jam n\u00eb Pograq\u00eb.<\/p>\n

Edhe kur erdha k\u00ebtu n\u00eb Gilan, te shpia kur po e shoh k\u00ebrkush n\u00eb shpi, k\u00ebrkush n\u00eb shpi edhe po e veti Ag\u00ebn Mus\u00eb, thash o aga Mus\u00eb ku jan\u00eb\u00a0 kta? Tha nuk e di m\u00eb duket jan\u00eb n\u00eb Pograq\u00eb. Hiq, insan i gjall\u00eb k\u00ebtu. E kishin pas myten p\u00ebrprara ni kojshi k\u00ebtu edhe kishin ik\u00eb, tani une shkova n\u00eb T\u00ebrnavc, kur shkova n\u00eb T\u00ebrnavc se kam dit q\u00eb \u00ebsht\u00eb familja jon\u00eb n\u00eb T\u00ebrnavc, shkojsha u kthejsha, kur u bajke di\u00e7ka ma keq u kthejsha. U ktheva ma te shpia kur erdh\u00eb ni serb\u00eb edhe m\u00eb tha sonte duhet me vnu nga ni shami t\u00eb bardh\u00eb, me dit\u00eb q\u00eb \u00ebsth\u00eb sht\u00ebpia e s\u00ebrbve, une e luta at shkavin a bon, me vnu edhe une shamin\u00eb.<\/p>\n

Ai m\u00eb tha jo se kjo \u00ebsht\u00eb provokim.<\/p>\n

Un\u00eb i thojsha po bohna qe \u00ebsht\u00eb shpia e s\u00ebrbve veq me pshtue, aj jo jo provokim.<\/p>\n

Thash Goran a vi te ti me bujten? Me thmi.<\/p>\n

Tha jo, tani ni serb atu qe o kan\u00eb ka than\u00eb pak n\u00ebse keni ni problem muni me ardh\u00eb te na, pak si e ndieni asi, tani prej asaj dite kena shku n\u00eb T\u00ebrnavc kena nejten.<\/p>\n

Une kam mendu tani q\u00eb familja jem \u00ebsht\u00eb e vdekun krejt, jan\u00eb zhduk\u00eb se ma k\u00ebrkun nuk i kom\u00eb gjet\u00eb. Pata shku te ni kusherin\u00eb e burrit, tu nejten aty, un\u00eb shum\u00eb shum\u00eb e merzitshme ma as su merrke vesh p\u00ebr dikan as hiq. Kur um tha oj Sadber, u kanen nana jote edhe baba yt dje n\u00eb drek\u00eb te une. Kuush? Kur t\u2019ja kom nis bre me kajt, tani m\u00eb ka marr\u00eb m\u00eb ka qu ku jan\u00eb kan\u00eb familjar\u00ebt e mi, i kam\u00eb gjet\u00eb\u00a0 kom nejt aty, kom nejt edhe te do kusheri t\u00eb burrit, aty teper mir\u00eb na kan\u00eb prit\u00eb ama edhe aty bombardimet p\u00ebrmi kry na vishin, na vishin ato edhe diten ka pas me gjujt\u00eb edhe gjith\u00e7ka bojshin.<\/p>\n

Tani nihere i paten mledh\u00eb krejt\u00eb me i que ne Ternavc, hajde krejt me dalen nuk e di qysh i thojn\u00eb ati vendi, krjet me i pushktu. Krejt po nuk e di dha Zoti edhe kerkan nuk e kan\u00eb mbyt\u00eb at\u00eb dit\u00eb krejt i kan\u00eb mledh, krejt me ni livadh krejt t\u00eb madh i kan\u00eb qu aty edhe apet krejt\u00eb na kthyn\u00eb nep\u00ebr shpia. Domethan\u00eb qe pshtum\u00eb aty.<\/p>\n

((((( thote di\u00e7ka, nuk kuptohet))))<\/p>\n

SA: Qysh ka qen\u00eb qekjo pervoja e largimit prej shpis\u00eb?<\/p>\n

SA: Kurgjo ma keq nuk ka se me u largu prej shpijes, me u largu me shku n\u00eb shpi t\u00eb huj\u00eb, me fmi me asi, edhe at\u00ebher\u00eb nuk kishin as ata me hang\u00ebr, parameno marojshin fide, i zijshin fidet edhe i qitshin n\u00eb tepsi, fidet-sup\u00ebn, e shtishin n\u00eb tepsi, n\u00eb furro\u00eb edhe\u00a0 qashtu e hajshum drek\u00ebn. Thmia nuk e di nuk e di as vet\u00eb.<\/p>\n

Katastrof\u00eb. Nime mir\u00eb neve na kan\u00eb prit\u00ebn, ama spo di mu\u00a0 krejt vjehrra jem ma ka asi, vjehrra jem edhe Suzana than\u00eb shpirtin qaty na e kan\u00eb hanger, ja jepem n\u00eb Ternovc, na kthyn\u00eb n\u00eb shpi, apet erdh\u00ebn ku e di, tani kta kur dul\u00ebn, pat\u00ebn dal\u00eb Naseri, Bejta, Skenderi pat\u00ebn dal\u00ebn te pumpa me marr\u00eb naft\u00eb, ajo tu biskat\u00ebn mi kini marr\u00eb fmin\u00eb e serbit, aty policia o kan\u00eb tu i myt a nuk e di \u00e7ka tu i ba, a e di se une pata pas probleme qat\u00ebher\u00eb n\u00eb shpi spo di tjet\u00ebr \u00e7ka me kallxu p\u00ebr ktu. A\u00a0 p\u00ebr T\u00ebrnavc tep\u00ebr mir\u00eb na kan\u00eb prit\u00eb kur shkojshim, a p\u00ebr.<\/p>\n

SA: Okej, qysh e kujton po menoj kthimin n\u00eb sht\u00ebpi, \u00e7ka t\u00eb kujtohet, qysh je ni?<\/p>\n

S.I- Po kur jam kthy n\u00eb shpi, o kanen prill a nuk e di, pranvera. Krejt\u00eb gjelb\u00ebrim, ato luleshpatullat, i thoshin lul\u00ebshpatulla kokan qel, krejt kishin pas qel p\u00ebrskejt.<\/p>\n

O Zot, kur kom hi bre n\u00eb oborr bre mu ka dok\u00eb xhenet bre xhenet, tani mas 2-3 ditve kur jena kthy n\u00eb shpi kan\u00eb punu do serb te fabrika, te fabirkka nuk e di \u00e7far\u00eb fabrike o kan\u00eb atje n\u00eb crep edhe tu u kthy n\u00eb 11 t\u00eb nat\u00ebs prej pun\u00ebs na kan\u00eb gjujt\u00eb me automat, krejtq shpijen e kena edhe sot krejt\u00eb bira. Krejt, kan\u00eb dashten me na tut\u00eb a bonvaki edhe me na mut\u00eb dikan, edhe dy her Naserin jan\u00eb kan\u00eb tu e mbyt\u00eb te dera, kur ka shkue po ma ata si kem pa as me than\u00eb qysh as tek as hiq. Me qata u pat\u00ebn kan\u00ebn rojtar t\u00eb nitexit pom doket, edhe tu u kthy n\u00eb shpi kan\u00eb gjujt me automat, qysh jena kan\u00eb tu nejt, veq kur ka bo shpia, u dridh\u00eb prej automatit, krejt\u00eb rafall.<\/p>\n

Edhe mir\u00eb o kan\u00eb nj\u00eb ndjenj\u00eb tep\u00ebr e mir\u00eb me u kthy n\u00eb shpi, me ja fillu punes prej fillimit, hanez krejt viran krejt qysh me than\u00eb si shkret\u00eb.<\/p>\n

B.G. Aha.<\/p>\n

SA: Dilshum n\u00eb oborr, tu kqyr\u00eb si ujku e dhia, shqiptar\u00ebt kujtojshin se jena serb\u00eb, serb\u00ebt kujtojshin qe jena shqip\u00ebtar\u00eb. A po e din se jena kan\u00eb as anej as knej, veq malltretime boll.<\/p>\n

Boll kena pas\u00eb malltretime, nime edhe prej asnjanes an\u00eb nuk jena kan\u00eb t\u00eb p\u00ebrkraht\u00eb, as nga shqipatr\u00ebt as nga serb\u00ebt, se veq na jena kan\u00eb aty n\u00eb crep.<\/p>\n

Po apet, mir\u00eb mir\u00eb. Tani na ka ruajt\u00eb edhe U\u00c7K-ja ka ardhen, kur na gjujten me automata U\u00c7K-ja ka ardh\u00ebn na ka rujt\u00eb nja 3-4 dit\u00eb te shpia, kah kena shku na ata sikur asi.<\/p>\n

Tani ma von\u00eb apet ka pas\u00eb probleme shum\u00eb, aty kan\u00eb myt\u00ebn 2-3 njer\u00ebz rus\u00ebt i kan\u00eb myt\u00ebn.<\/p>\n

Tani visha n\u00eb Gilan, kur visha te prind\u00ebt kur visha, bujsha se s\u2019guxojsha me u kthy se ajo Ranillug gjith\u00ebmon\u00eb kan\u00eb gjujt\u00ebn, kan\u00eb asi, u desht\u00ebn me bujt\u00ebn aty. Tani dikurna kur kam ardh\u00eb n\u00eb shpi apet probleme ka pas\u00eb edhe prej Rusve kena pas\u00eb probleme, vishin te duvari, a fishllojshin a najsen s\u2019guxojke njeri as me dalen jasht\u00eb. Se ata paten ba edhe Kas\u00ebp qaty KFORi i serbve.<\/p>\n

Kena pas probleme, tani kur kan\u00eb ardh\u00ebn Italian\u00ebt a najsen, u kanen ma mir\u00eb.<\/p>\n

Ama ni koh\u00eb t\u00eb gjat\u00eb edhe rust\u00eb na kan\u00eb rujt\u00ebn, te shpia prej ktyne.<\/p>\n

Na e kan\u00eb rretheku shpin\u00eb edhe na kan\u00eb rujt\u00eb prej serbve. Domethan\u00eb asi, dy-tri her\u00eb vjehrrin tem kan\u00eb dasht\u00eb me pushkatu, e kan\u00eb marr\u00eb ni kamion me ja ndreqen, aj kamioni nuk ka pas kurgja hiq. Nam ka dal\u00eb vjehrra jeme e ka pshtu, ka fol\u00eb serbisht prej zorit, edhe ka kujtu tani q\u00eb osht\u00eb serbe edhe e ka pshtue.<\/p>\n

SA: Okej, \u00e7far\u00eb efekti menon q\u00eb ka pas\u00eb lufta, te ju familjarisht ose edhe te ti kshtu personalisht?<\/p>\n

SA: Efekt shum\u00eb t\u00eb keq, kurr\u00eb s\u2019muj me paramendu k\u00ebt\u00eb luft\u00eb. Kur kan\u00eb shkue ata, kur u kry lufta k\u00ebtu, kur hini NATO, pat\u00ebm dalen ata krejt tu shkue, tenkat, kerret, krejt mallrat e tona, krejt shpiat e tona i kan\u00eb \u00e7praz\u00eb, te prindt\u00eb e mij\u00eb. Krejt me arusha t\u00eb fmive me lojna, krejt i kan\u00eb lidh\u00eb neper tenka tu lujten nep\u00ebr dor\u00eb, kom\u00eb pa shum\u00eb kojshi t\u00eb mi q\u00eb i kom pas serb n\u00eb Gilan, edhe me emra i di. Kur i kom pa ato i kam\u00eb mshefun se kom\u00eb than\u00eb tash\u00eb q\u00eb kan\u00eb hup\u00eb k\u00ebta e kru t\u00eb m\u00eb shohin mu thon\u00eb kjo shqiptark\u00eb edhe m\u00eb mysin qaty p\u00ebr qaty.<\/p>\n

S\u2019kom guxu me i dalen para syve ati S\u00ebrqan e ka pas emrin, aj kojshia jon\u00eb kan\u00eb shku edhe te, kan\u00eb shku tu vjedh\u00ebn dometh\u00ebn\u00eb n\u00eb \u00e7do shpi ku kan\u00eb asi kan\u00eb vjedh\u00ebn, me maqina t\u00eb lamjes, me shporeta t\u00eb rrym\u00ebs me krejt gjith\u00e7ka plot e p\u00ebrplot i kan\u00eb pas\u00eb kamjonat, me syt e mi i kam pa, \u00e7ka kan\u00eb vjedh\u00eb a \u00e7ka kan\u00eb ba, krejt asi.<\/p>\n

E tani mas luft\u00ebs, kur \u00a0\u00a0 kom\u00eb ardh\u00eb te prindt\u00eb e mi, te prindt\u00eb e mi kur kam ardh\u00eb skan\u00eb pas\u00eb ku me hi se gjith\u00e7ka kan\u00eb ba n\u00eb shpi, a kan\u00eb ba nevoja t\u00eb mdhaja, nevoja t\u00eb vogla, gjith\u00e7ka, gjith\u00e7ka n\u00eb jet\u00eb menzi, \u00e7do dyr\u00eb t\u00eb regallit, o kan\u00eb SPS ka shkrujt\u00eb. SPS a e ke pa nalt\u00eb, krejt\u00eb qishtu ma shum\u00eb s\u2019po di.<\/p>\n

SA: Okej,<\/p>\n

[\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row]<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

[vc_row][vc_column][vc_column_text] [\/vc_column_text][\/vc_column][\/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Medin\u00eb Dauti (intervistuesja) Sadbere Altini (e intervistuara) Akronimet: MD= Medin\u00eb Dauti, SA= Sadbere Altini   SA: Niher n\u00eb t\u00eb \u201899-ten, tani ktu luft\u00eb ska pas\u00eb jo ska pas\u00eb, e vetmja shpi e jona o kan\u00eb n\u00eb komun\u00ebn e Ranillukut, edhe sa her\u00eb kan\u00eb kalu ato kerret, tenkat, krejt\u00eb shpia u dridhke, nja 1000-2000 tenka […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1003,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[22],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1187"}],"collection":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1187"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1187\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1348,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1187\/revisions\/1348"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/1003"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1187"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1187"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/museumofrefugees-ks.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1187"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}